Studiedag over de betonindustrie: elk arbeidsongeval is er een te veel

Aan de vooravond van de werelddag voor veiligheid en welzijn op het werk op 28 april, heeft de Algemene Centrale – ABVV een studiedag georganiseerd over arbeidsongevallen in de betonindustrie.

Aan de vooravond van de werelddag voor veiligheid en welzijn op het werk op 28 april, heeft de Algemene Centrale – ABVV een studiedag georganiseerd over arbeidsongevallen in de betonindustrie. Deze keuze was verre van triviaal, want zodra een werknemer in deze sector het slachtoffer is van een arbeidsongeval, dan zijn de gevolgen voor hem vaak erg zwaar.

“Het beste ongeval, is er een die we niet meemaken.” Deze woorden zijn meer dan ooit van toepassing in de betonindustrie. Begin april heeft zich in deze sector nog een tragisch ongeluk voorgedaan die tot het overlijden van een werknemer heeft geleid. Een van z’n collega’s getuigt: “Dat had mogen zijn. Mijn collega’s zijn ervaren vakmannen. Maar de dialoog over veiligheid binnen de onderneming verliep altijd stroef. Het is spijtig dat er een drama nodig blijkt te zijn om maatregelen te nemen.”

Maar al te vaak zijn werkgevers terughoudend om voldoende te investeren in preventie. Zij hebben er nochtans allemaal bij te winnen. Een van de voornaamste oorzaken van lichte arbeidsongevallen zoals bleek op onze studiedag is nochtans best vermijdbaar : de wanorde. “Maar al te vaak legt de werkgever ons een werkritme op die ons ervan verhinderd de tijd te nemen om de werkzone op te ruimen en te kuisen. Vreemd genoeg stond men ons toe daarvoor tijd te nemen toen externen een bedrijfsbezoek deden. Echter, voor ons, wij die dag in dag uit op deze plaats bezig zijn, heeft dat niet veel nut”, zo verduidelijkte een deelnemer.

Gemanipuleerde cijfers

In 2016 telde de private sector in België ongeveer 160.000 verongelukte werknemers, onder wie 14.500 met een permanente handicap (bron: FEDRIS). Deze cijfers dalen van jaar tot jaar, maar daarmee wordt het beeld opgesmukt. Want terwijl het aantal verongelukte werknemers daalt, stellen we vast dat het aantal overlijdens als gevolg van een arbeidsongeval stabiel blijft op ongeveer 100 werknemers per jaar. Dat stemt tot nadenken, want volgens de logica van het voorgaande zou het aantal overlijdens ook moeten dalen. De realiteit is echter dat het aantal arbeidsongevallen niet is gedaald. De cijfers zijn gebaseerd op het uitblijven van de aangifte van tal van kleine ongevallen.

Goede reflexen

In feite vergeten bepaalde werkgevers, al dan niet vrijwillig, het minste arbeidsongeval te signaleren. Vandaar het belang van waakzaamheid te tonen. Indien een arbeidsongeval zich voordoet in het bedrijf, of als je er zelf het slachtoffer van bent, is het essentieel om het aan te geven. Zelfs als dit ongeluk aanvankelijk een goede afloop lijkt te hebben. Je weet maar nooit dat er zich later medische complicaties kunnen voordien. Want, zonder voorafgaande aangifte, is het bijgevolg te laat om een vergoeding te krijgen van de verzekering. Als delegee is het essentieel om de slachtoffers van een arbeidsongeval te begeleiden door ze in te lichten over hun rechten en over de te volgen procedure.

Een ander aandachtspunt van die studiedag was het aangepast werk. We stellen op het terrein vast dat aangepast werk maar al te vaak opgelegd wordt met het enige doel om de statistieken te beïnvloeden. Een rondvraag van FEDRIS uit 2016 heeft dergelijke praktijken kunnen aantonen. De werknemers wordt aangepast werk voorgeschreven, niet om aan hun noden te beantwoorden, maar vooral om de impact van de verzekeringspremies terug te dringen.

Een arbeidsongeval is niet iets waar je licht overheen kan gaan. De gevolgen voor het slachtoffer kunnen financieel en moreel zijn, en vaak onomkeerbaar. Het is dus van belang om de werknemer toe te staan zich progressief te re-integreren in zijn bedrijf met als doel weer een normaal sociaal leven te kunnen uitbouwen. Maar het is evident dat dit binnen een strikt wettelijk kader moet gebeuren.

Enkele cijfers

160.000 – in 2016 werden zo veel werknemers het slachtoffer van een arbeidsongeval

613 – het aantal ongevallen in de betonindustrie in België in 2016. Bijna twee ongevallen per dag.

357 – Het aantal arbeidsongevallen in de betonindustrie tussen 2012 en nu met een permanente handicap tot gevolg. Twee werknemers hebben in die periode er ook het leven verloren.