De Algemene Centrale blijft heel wat vragen krijgen rond de re-integratieprocedure. We merken dat werkgevers die vooral gebruiken om zieke werknemers zo snel mogelijk te ontslaan. Koplopers zijn de sectoren van de schoonmaak en dienstencheques. Maar ook maatwerkbedrijven proberen zo werknemers aan de kant te schuiven. En ook mensen die een arbeidsongeval hadden of die zelfs nooit ziek zijn geweest komen soms in de re-integratieprocedure terecht. We vroegen meer uitleg aan Hanne Sanders en Philippe Vigneron van onze studiedienst.

Maatwerkbedrijven zijn net opgericht om mensen met een beperking aan het werk te helpen. Toch zijn er maatwerkbedrijven waar men beweert geen aangepast werk te hebben voor zieke werknemers?

Hanne Sanders: We kregen al een aantal vragen vanuit maatwerkbedrijven. Zieke werknemers moeten in een re-integratieprocedure stappen en krijgen dan te horen dat het bedrijf niet voor aangepast werk kan zorgen. Maar voor aangepast werk zorgen is juist het doel van maatwerkbedrijven. Dus ook zij gebruiken deze procedure om zieke werknemers snel te kunnen ontslaan.

Ook mensen die een arbeidsongeval hadden, komen soms in een re-integratieprocedure terecht?

Philippe Vigneron: Deze procedure is niet bedoeld voor slachtoffers van een arbeidsongeval. Voor hen geldt de arbeidsongevallenwetgeving waar andere regels rond wedertewerkstelling gelden.  Maar we merken dat verschillende slachtoffers toch in de  re-integratieprocedure terechtkomen en worden ontslagen omwille van medische overmacht.

Al duizenden ontslagen

In de dienstencheques wordt de procedure echt volop gebruikt om mensen te ontslaan. Waarom net die sector?

Hanne Sanders: Exacte cijfers hebben we niet, maar we weten zeker dat er in de dienstencheques al duizenden mensen ontslagen zijn. Werken in deze sector is fysiek zwaar en vaak ook stresserend. Daardoor ligt het ziekteverzuim wat hoger dan in andere sectoren en zijn er veel werkneemsters met blijvende lichamelijke klachten zoals rugpijn, allergieën en musculoskeletale aandoeningen…

Maar er worden duidelijk geen pogingen ondernomen om voor hen aangepast werk te voorzien, terwijl daar toch mogelijkheden zijn. Als het bv. om allergieën gaat kan er voor gezorgd worden dat iemand niet meer met bepaalde producten moet werken. Of progressieve tewerkstelling, waarbij men gedeeltelijk terug het werk hervat, wordt jammer genoeg niet door alle werkgevers aanvaard. Meer opleiding of coaching over rug-sparend en ergonomisch werken kan een deel van de oplossing zijn.  

Hoe kan men ervoor zorgen dat er meer naar aangepast werk gezocht wordt?

Hanne Sanders: De arbeidsarts (vroeger: arbeidsgeneesheer) speelt hier een belangrijke rol in. We merken dat teveel arbeidsartsen meegaan in het verhaal van de werkgever en niet voldoende naar de zieke werknemer luisteren terwijl net zijn welzijn centraal moet staan. De arbeidsartsen onderzoeken te weinig of aangepast werk op de werkpost en in het bedrijf mogelijk is.

We merken dat als een re-integratieprocedure opgestart wordt, het erg snel kan gaan richting ontslag. Soms is de klus geklaard op een paar uur. En dit terwijl er juist voldoende tijd voor overleg met alle betrokken partijen moet worden voorzien, om grondig na te gaan of aangepast mogelijk is. 

Preventie

Wat kan onze centrale nog meer doen?

Philippe Vigneron: Delegees zeker oproepen om een collectief re-integratiebeleid in hun bedrijven uit te werken met hun werkgever, én de delegees daarin ondersteunen. Een collectief re-integratiebeleid is wettelijk verplicht maar in veel ondernemingen in onze sectoren bestaat het nog niet. Zo’n beleid kan  absenteïsme en aangepast werk bespreekbaar maken en zorgen dat er meer rond preventie gewerkt wordt. Als men in bedrijven preventiever te werk gaat en belastende werkomstandigheden echt worden aangepakt, dan zal dit een grote impact hebben op het aantal ziektedagen van het personeel, waar werkgevers zich nu vaak blind op staren. 

Daarnaast blijven we ook individuele dossiers aanvechten. Dit doen we bij de inspectie (toezicht welzijn op het werk) en indien nodig voor de arbeidsrechtbank.  Zo proberen we deze ontslagmachine een halt toe te roepen.

Wat raden jullie werknemers aan die in een re-integratietraject terecht komen?  

Hanne Sanders: Zorg dat je je rechten kent. Informeer je bij je delegee of je afdeling.  Onlangs kregen we een vraag van iemand die een re-integratietraject kreeg opgelegd terwijl ze zelfs nooit ziek was geweest! Deze misbruiken moeten stoppen. 

Meer info? Het ABVV ontwikkelde verschillende brochures met concrete tips.