Ooit al werk gezocht? Dan is de kans groot dat het woord "flexibel" in de jobadvertentie stond. Maar wat betekent dat eigenlijk, "flexibel"? Arbeidssocioloog Christophe Vanroelen (VUB) zocht het uit en stelt zich er vraagtekens bij als het gaat om het effect voor onze gezondheid!

In knack van 7 oktober 2019 kunnen we een opiniestuk lezen over de werkbaarheid van jobs door Christophe Vanroelen, hoofddocent, onderzoekgroep interface Demography, vakgroep sociologie. De professor onderzoekt ook op dit moment de werkbaarheid van jobs specifiek voor de scheikunde. Van zodra we hier resultaten over krijgen zullen we hierover communiceren. Aangezien dit interessant artikel en de video enkel voorzien is in het Nederlands hieronder de belangrijkste bevindingen:

Werkbare jobs?

• Werkbaarheid of de kwaliteit van jobs kan omschreven worden als de factoren die ervoor zorgen dat een job voor een werknemer een positieve ervaring is op vlak van fysiek en mentaal welzijn, leermogelijkheden, motivatie, werk – privébalans, enz.…

Wat stellen onderzoekers vast?

• Nadelige jobs hebben de neiging om samen te klitten binnen de laagst verdienende en minst stabiele jobs.
• Het zijn die werknemers die nog altijd zwaar en fysiek en mentaal belastend werk moeten combineren met beperkte inspraak en autonomie, een manifest gebrek aan opleidingsmogelijkheden en in toenemende mate onstabiele contracten, opgelegde flexibiliteit en onvoorspelbare werkuren.
• Deze jobs worden voornamelijk ingenomen door werknemers met een laag opleidingsniveau, jongeren en ouderen, vrouwen, nieuwkomers en de combinaties tussen deze kenmerken.

Belgisch niveau

• Wanneer we de werkbaarheid in België vanuit een Europees perspectief bekijken doen we het lang niet slecht maar hinken we wel achterop in vergelijking met Nederland en de Scandinavische landen.
• De Europese studie naar de arbeidsomstandigheden van Eurofound toont aan dat de Belgische jobs, wanneer je ze vergelijkt met Scandinavische of Nederlandse jobs, minder gekenmerkt wordt door leermogelijkheden, autonomie en inspraak over de organisatie van het werk en werktijden.
• Bovendien zijn de Belgische jobs behoorlijk intens qua taakbelasting en hebben we de neiging langere werkuren te kloppen.
• Een democratische werkcultuur met inspraak rond de organisatie van flexibiliteit, de inhoud van het werk en de werkbelasting, heeft bij ons nog minder wortel geschoten dan in de referentielanden.

Vlaams niveau:

• In het Vlaamse regeerakkoord wordt de term werkbaarheid 1 keer vermeld in het zeventien bladzijden tellende hoofdstuk over de arbeidsmarkt.
• Alhoewel werkbaarheid in hoofdzaak een federale materie is had de Vlaamse regering haar bevoegdheden kunnen gebruiken om de werkbaarheid - zeker aan de onderkant van de arbeidsmarkt - een boost te geven.

Volgens Christophe Vanroelen bestaat de gemiddelde werkbare job niet. Iedere job heeft goede en slechte kenmerken. Het verbeteren van de werkbaarheid is dus een aandachtspunt van alle geledingen van de arbeidsmarkt.

De chemiesector

• In de chemiesector betalen alle bedrijven sinds 2016 een bijdrage van 0,15% op de bruto loonmassa om werkbaarder werk te realiseren en dit op basis van een cao van onbepaalde duur. In elk bedrijf kan een demografieplan worden afgesloten om dit te realiseren met bijzondere aandacht voor ouderen, werknemers met nacht- en ploegenarbeid en werknemers met zwaar/belastend werk.
• In onze sector ligt er nog veel braakliggend terrein om het werk verder werkbaarder te maken (nacht- en ploegen, veel oudere werknemers, veel kleine ondernemingen zonder syndicale vertegenwoordiging en overlegorganen, zwaar en fysiek belastend werk,…).
• Als ABVV-scheikunde trekken we de kaart van de rechtstreekse directe maatregelen in het voordeel van onze werknemers. Meer concreet arbeidsduurvermindering, financiële bijpassing van zwaar naar licht, peter- en meterschapsformules om oudere werknemers te ontlasten, insourcing van jobs naar dagverband, enz.