Open brief van de vertegenwoordigers van de werknemers in de chemische sector

Mevrouw de Eerste Minister,

Als vertegenwoordigers van de werknemers in de chemische sector, en gezien de dramatische gevolgen van de huidige gezondheidscrisis, vinden wij het onze plicht om onze voorstellen en bevindingen rechtstreeks onder uw aandacht te brengen. Deze zijn afkomstig van werknemers uit de sector, die hun ervaringen en ideeën willen delen om ons gemeenschappelijk doel te bereiken, namelijk het beperken van de verspreiding van het coronavirus. Helaas konden deze ideeën, na meerdere en systematische afwijzingen van het overleg, niet worden besproken met de werkgeversvertegenwoordigers, de federatie essenscia. We betreuren dit omdat we ervan overtuigd zijn dat het nodig zal zijn om de krachten te bundelen zodat onze bevolking en onze natie snel uit deze gezondheidscrisis kan komen.

Niet alle chemische activiteiten zijn essentieel

De chemische sector is volledig opgenomen in uw lijst van "cruciale sectoren en essentiële diensten", ondanks de grote heterogeniteit ervan. Inderdaad, de ontwikkeling van de sector in ons land heeft het mogelijk gemaakt om de activiteiten te diversifiëren en biedt momenteel werk aan meer dan 92.000 mensen. Onder de sectorale subsectoren die op ons grondgebied aanwezig zijn, vinden we activiteiten die geen link hebben met onze vitale behoeften in deze crisisperiode. Welk collectief belang hebben we om de productie van verfpigmenten, de productie van vernis, de ontwikkeling van parfums, de productie van dashboards voor de auto-industrie of de productie van plastic buizen voor de afvoer van gebouwen op de lijst te houden? 

De Europese nomenclatuur van de economische activiteiten van ondernemingen (NACE-codes), die met name door de Federale Overheidsdienst van de Economie wordt gebruikt, vermeldt in dit verband 58 subsectoren in de chemische industrie. Op basis van een selectie van producten die echt essentieel zijn voor onze bevolking, stellen we vast dat 34.864 werknemers van de sector actief zijn in bedrijven die geen link hebben met onze vitale behoeften. Meer dan één op drie werknemers in de sector zou met andere woorden rechtstreeks en onvoorwaardelijk kunnen gebruikmaken van maatregelen zoals telewerken of social distancing. Om de verspreiding van het coronavirus onder werknemers en hun gezinnen te beperken, moet dringend rekening worden gehouden met de mogelijkheid om een onderscheid te maken tussen chemische activiteiten. Dit maakt uw maatregelen gerichter en effectiever.

Maskers voor de medische wereld

Naast de voorzorgsmaatregelen die de betrokken werknemers direct ten goede komen, zal dit precisiewerk het mogelijk maken om vele maskers en andere beschermende pakken die op grote schaal in chemische bedrijven worden gebruikt, vrij te geven. Inderdaad, de processen van uitwerking en vervaardiging van pigmenten, vernissen, parfums of plastic producten vereisen het dragen van talrijke beschermende middelen. In deze tijden van gezondheidscrisis en schaarste zou dit materiaal zeker nuttiger zijn voor de medische wereld. De vermindering of stopzetting van niet-essentiële activiteiten zal het mogelijk maken de voorraden van de betrokken ondernemingen systematisch aan de overheid te bezorgen. Dit zou effectiever zijn dan de huidige donaties die vaak louter bedoeld zijn als publiciteitsstunten van bedrijven.

Heroriëntatie van de productieactiviteiten

Wij sluiten ons aan bij de oproep van de Professoren De Cannière en Cadière van de UMC Sint-Pieter: de producties moeten geheroriënteerd worden volgens de behoeften van de autoriteiten en de beroepen die in de frontlinie staan in de strijd tegen het coronavirus. Uw regering en de Nationale Veiligheidsraad moeten met andere woorden kunnen vertrouwen op de kennis, knowhow, de goederen en de productiemiddelen die (onder meer) aanwezig zijn in de chemische industrie. Dit zal onze natie in staat stellen om de behoeften in verband met de gezondheidscrisis aan te pakken, zonder uitsluitend afhankelijk te zijn van geïsoleerde initiatieven van ondernemers of directies. Onze vraag naar een meer gedetailleerde inventarisatie van de activiteiten in de subsectoren van de chemische industrie maakt deel uit van deze aanpak, omdat het u zal toelaten de productiemiddelen en hun territoriale aanwezigheid beter te waarderen met het oog op mogelijke heroriëntaties.

Beheer het heden, plan voor de toekomst

Op basis van uw ministerieel besluit zijn de huidige bepalingen inzake sociale distancing en telewerken niet verplicht in de chemische bedrijven. In artikel 3 wordt namelijk bepaald dat zij "in de mate van het mogelijke" moeten worden toegepast. Door de afwezigheid van deze verplichting maakt dit lokale beoordelingen mogelijk die de productiviteitsdoelstellingen begunstigen ten nadele van de gezondheid van de werknemers. Zo was in één bedrijf de te respecteren afstand tussen de werknemers 60 cm. In een ander geval gelden de afstandsregels alleen in de refter.

Onder dergelijke omstandigheden neemt het risico op besmetting van het personeel toe en is de angst van de werknemers gerechtvaardigd. Als gevolg daarvan is er momenteel een tekort aan personeel. Uitzendkrachten worden soms ingeschakeld als versterking voor niet-essentiële productie, in bedrijven die voor hen onbekend zijn en waar men moet voldoen aan regels in een nieuwe en onbekende arbeidscontext.

In het belang van de werknemers en om onze productiecapaciteit op langere termijn veilig te stellen, is het dringend noodzakelijk dat regels voor sociale distancing verplicht worden gemaakt wanneer telewerk niet mogelijk is. Wat gaan we doen als de pandemie de werknemers in de chemie massaal treft? Hoe zullen we dan kunnen zorgen voor de productie van goederen die echt cruciaal zijn voor de bevolking en de natie?

De hierboven ontwikkelde voorstellen en vaststellingen zijn het resultaat van de reacties van werknemers in de chemie die zich zorgen maken over hun lot en effectief willen deelnemen aan onze gezamenlijke strijd tegen het coronavirus.

Met vriendelijke groeten,

Hun syndicale vertegenwoordigers
 

ABVV Scheikunde – Andrea Della Vecchia

ACVBIE – Koen De Kinder