Naar 500.000 langdurig zieken?

De jaarlijkse publicatie van de statistieken van het RIZIV, en de toename van het aantal langdurig zieken, is een goede gelegenheid om eens een ander standpunt in te nemen.

Het aantal langdurig zieken is inderdaad zorgwekkend, het bedraagt vandaag bijna een half miljoen. Liberale oplossingen gaan in de richting van meer controle over patiënten en het opzetten van een reïntegratieprogramma om hen weer aan het werk te dwingen. De grote zorg is dat de zieken in veel gevallen gedurende lange tijd feitelijk niet in staat zijn om weer aan het werk te gaan.

Met de kennis van nu kunnen wij dan ook constateren dat in verreweg de meeste gevallen een ontslag in de vorm van een C4 wegens overmacht het resultaat van het reïntegratieproces is. (Het gaat over 56% van de reïntegratietrajecten, volgens de studie van Godderis e.a.: Evaluation of the impact of the new regulations on reintegration into work, 2020 op de website van de FOD Werkgelegenheid.)

Het standpunt van de Algemene Centrale - ABVV over deze kwestie is heel anders: men moet zich concentreren op wat de werknemers tot arbeidsongeschiktheid brengt, namelijk de arbeidsomstandigheden.

De belangrijkste oorzaken van arbeidsongeschiktheid houden rechtstreeks verband met slechte arbeidsomstandigheden, dit wil zeggen spier- en skeletaandoeningen en psychische aandoeningen (waaronder stress op het werk en burn-out).

Erkenning van deze ziekten als beroepsziekte blijft uiterst zeldzaam en deze mensen komen dus standaard terecht bij het RIZIV (30.000 werknemers worden voor deze ziekten erkend bij FEDRIS tegenover 300.000 bij het RIZIV).

Temeer daar uit een grondige analyse blijkt dat het probleem veeleer in de bedrijven en op de werkplekken ligt. Zoals uit de studie van Godderis e.a. blijkt, wordt de terugkeer van zieke werknemers in bedrijven bijna altijd geblokkeerd door de weigering van de werkgevers om een geschikte werkplek aan te bieden. (47 gevallen van aangepast werk op 430 reïntegratietrajecten. 85% van deze aanpassingen heeft alleen betrekking op de werktijden.)

Wij zijn dan ook van mening dat wij op dit punt dieper moeten graven; in plaats van de controle op zieke werknemers te verscherpen, moeten wij de arbeidsomstandigheden in de bedrijven nauwlettender in het oog houden en de mogelijkheden van de werkgever beperken betreffende het weigeren van aangepast werk aan werknemers die het werk wensen te hervatten.