Overheidsgeld voor huishoudhulpen, niet voor aandeelhouders!

De vakbonden brengen een nieuwe studie uit over de economische toestand van de dienstencheque-sector (de huishoudhulpen). Op basis van de gegevens van de Nationale Bank, toont deze studie aan dat de winsten in de sector op peil zijn gebleven dankzij een belangrijke injectie van overheidsmiddelen. Het probleem is evenwel dat dit geld werd doorgesluisd naar de aandeelhouders aan wie voor 29 miljoen euro aan dividenden werd uitgekeerd in 2020.  De vakbonden menen dat de werknemers betere loon- en arbeidsvoorwaarden verdienen. Achter de winsten schuilt het werk van vrouwen en mannen die het beste van zichzelf hebben gegeven tijdens de ergste gezondheidscrisis ooit. Om deze slechte verdeling van de middelen aan te klagen werden het voorbije weekend verschillende acties gevoerd.

Deze studie objectiveert de economische situatie in de sector van de dienstencheques. Ze is gebaseerd op de jaarrekeningen van meer dan 450 ondernemingen die werden neergelegd bij de Nationale Bank.

Enerzijds noteren we een daling van de omzet met gemiddeld 15% in de sector. Deze daling is een gevolg van het feit dat verschillende gezinnen werden afgeschrikt door COVID-19. Ze hebben (tijdelijk) geen beroep meer gedaan op huishoudhulpen maar dit leidde niet tot een spectaculaire daling van de activiteiten. Ondanks deze daling stellen we vast dat de winsten wel op peil blijven : er werd voor 47 miljoen euro winst geboekt. « Deze winsten zitten geconcentreerd bij de grootste ondernemingen. De « reuzen » Poetsbureau en Trixxo realiseren op zichzelf respectievelijk 6,4 en 5 miljoen € winst in 2020. De sector gedraagt zich beter dan verwacht. Bepaalde ondernemingen, zoals Trixxo, zagen hun winst vertienvoudigd tijdens de crisis » vertelt Tommy Jonckheere van het ACLVB. De 24 grootste ondernemingen van de sector zijn goed voor 75% van de omzet en 50% van de winst (zelfs 75% in 2019) van de sector.

Voor de vakbonden is het probleem dat deze middelen in de verkeerde zakken terecht komen. « De commerciële ondernemingen van de sector hebben 30 miljoen € aan dividenden doorgestort naar de aandeelhouders in 2020 (64% van de winst). Dat is evenveel als in 2019 terwijl de conjunctuur toen beter was. Indien het geld voor deze dividenden was gebruikt voor de 150 000 werknemers van de sector dan hadden ze elk een welverdiende premie van 200€ kunnen ontvangen. Maar neen, de ondernemingen willen niets geven aan diegenen die tijdens de corona-crisis als onmisbaar werden beschouwd » gaat Issam Benali van de Algemene Centrale (ABVV) verder.

Kris Vanautgaerden van ACV Voeding en Diensten voegt eraan toe: « dat is des te meer een probleem omdat de inkomsten van de ondernemingen in deze sector hoofdzakelijk uit subsidies bestaan. Wanneer een gebruiker 9€ betaalt voor een huishoudhulp, dan past de overheid het dubbele bij. Dit beleid heeft als doel een correcte verloning van de huishoudhulpen. Maar we zien dat de aandeelhouders ermee weg lopen. De lonen in deze sector behoren tot de allerlaagste: gemiddeld 1150 € bruto per maand wat zelfs onder de armoededrempel ligt (1248 €, volgens het Belgische statistiekbureau Statbel). Met dergelijk inkomen stellen 78% van de huishoudhulpen medische consultaties uit omwille van financiële redenen ».

Vakbonden en werkgevers onderhandelen al sinds maanden op sectoraal vlak. Maar die zitten muurvast. Voor de vakbonden is deze situatie problematisch « De huishoudhulpen hebben het beste van zichzelf gegeven tijden de corona-crisis. Zelfs nu werken ze bij 5 à 10 verschillende gezinnen per week met een voortdurend risico op besmetting. Zij moeten hun deel ontvangen. Wij vragen verbeteringen inzake koopkracht, zoals de invulling van de 0,4%, en een verhoogde terugbetaling van de verplaatsingsonkosten. Want momenteel bedragen de verplaatsingsonkosten ongeveer 10% van het loon van de huishoudhulpen en moeten ze die zelf financieren. Het is niet normaal dat ze moeten betalen om te kunnen werken. Maar Federgon, de werkgeversfederatie van de dienstencheques, heeft er geen oren naar. Ze wil de verplaatsingsvergoeding slechts verhogen met 0,02€ per kilometer (verhoging van 0,13€ naar 0,15€/km), wat natuurlijk niets voorstelt. Wij vragen een tussenkomst in de reële kosten, t.t.z. 0,37€/km zoals dat de norm is voor de ambtenaren. Vergelijk: 0,02€  voor de werknemers, tegenover 30 miljoen voor de aandeelhouders. Er is een probleem! »

Om deze hypocrisie van de werkgevers aan te klagen – winst maken en dividenden uitkeren maar geen marge hebben voor een degelijk sociaal akkoord – hebben de drie vakbonden onaangekondigde acties gevoerd. Op de uitstalramen van verschillende kantoren van de grote commerciële dienstencheque-ondernemingen werden stickers aangebracht in heel België. De boodschap van de huishoudhulpen werd tijdens deze actie duidelijk naar buiten gebracht « het overheidsgeld moet ten goede komen aan de huishoudhulpen en niet aan de aandeelhouders ».