In 2022 heeft het Luikse chemiebedrijf Prayon het Zwitserse bedrijf Febex, wereldleider op het gebied van elektronisch zuur, overgenomen. Door de overname heeft de fosforzuurgigant zijn positie kunnen versterken in een gebied waar hij voorheen tekortschoot. Maar een dergelijke overname mag niet te licht worden opgenomen, want de gevolgen voor de werknemers kunnen aanzienlijk zijn. Ali, afgevaardigde van ABVV Scheikunde bij Prayon, heeft zich snel geïnformeerd, samen met het hele ABVV-team, toen hij over deze deal hoorde. Hij overloopt de syndicale overwegingen die hij samen met zijn kameraden en zijn "waarschuwingscomité" hebben aangenomen.

Een bedrijf kopen is niet iets om lichtzinnig op te vatten. Hoe reageerde de syndicale delegatie van Prayon bij de aankondiging?

Ali: We vroegen ons eerst af wat de aard van de Febex aankoop was. Was het een verkoop of een overname? Was het goed voor de werknemers of niet? Wat waren de gevolgen voor onze overwinningen? Dankzij het netwerk, het waarschuwingscomité, dat we binnen Prayon hebben opgericht, werden we op de hoogte gebracht van de overname ruim voordat deze door de directie officieel werd bekendgemaakt. We konden dus in het volste geheim allerlei informatie over de deal verzamelen, lang voor de eerste discussies. Wij hebben ook contact opgenomen met leden van de Zwitserse teams om hun standpunt te kennen en de risico's, belangen en bijdragen voor de toekomst te bepalen. Wij waren dus goed geïnformeerd en voorbereid toen de directie de aankoop officieel maakte.

Dus jullie verrasten de directie toen ze jullie de overname aankondigden?

Ja, het gaf voldoening om hun te vertellen dat wij al op vele niveaus op de hoogte waren, de directie was verbaasd. We stelden ze zelfs vragen die ze zichzelf niet hadden gesteld. En het hielp ons ook om ons niet in slaap te laten wiegen. Ook de vakbondsbestendige speelt een belangrijke rol in een dergelijke situatie. Het gewest van Luik heeft ons begeleid bij de analyse die we hebben uitgevoerd. Vanuit syndicaal perspectief hebben we altijd de neiging om dingen te ondergaan, maar we kunnen ook visionair en proactief zijn. Zo kunnen we een sterke positie innemen en de werknemers meer stem geven.

Hoe werkt een dergelijke aankondiging bij werknemers?

De werknemers van Prayon waren erg blij. Investeren in Zwitserland en een wereldleider overnemen ziet er goed uit. Maar we moesten hun enthousiasme afremmen en hen waarschuwen. Als delegatie moesten we ervoor zorgen dat er rekening werd gehouden met de werkgelegenheid en de belangen van de werknemers. We waarschuwden de directie en oefenden een volledige syndicale controle uit.

Wat waren de risico's voor de werknemers van Prayon bij deze overname? 

Aangezien Febex de wereldleider is op het gebied van elektronisch zuur, maakten wij ons zorgen over de verplaatsing van bepaalde processen van ons bedrijf naar Zwitserland, waardoor de 900 banen in Luik in gevaar zouden komen. Anderzijds wilden wij er zeker van zijn dat Febex in goede gezondheid was. Een analyse van hun omzet en hun jaarlijks groeipercentage van 12% stelden ons gerust. Bovendien heeft Prayon zich door deze overname niet in de schulden gestoken omdat het de aanzienlijke winst van de afgelopen jaren heeft gebruikt om de operatie uit te voeren. Maar we maakten ons ook zorgen over de Zwitserse en Franse werknemers. We wilden er zeker van zijn dat zij, net als de Belgische werknemers, geen arbeidsvoorwaarden zouden verliezen en dat er geen ontslagen zouden vallen. 

Een andere bron van zorg voor uw delegatie is het feit dat Zwitserland niet onderworpen is aan de Europese regelgeving inzake vervuiling, met name wat betreft de CO uitstoot en de ISO-normen (Branche agreement). Een dergelijke overname zou hen dus in staat kunnen stellen meer te vervuilen en bepaalde Europese regels te omzeilen.

Ja, de Europese regels gelden niet in Zwitserland. Terwijl dit in Europa een uiterst belangrijk aspect is, konden zij het zich permitteren veel te vervuilen op Zwitserse grond en zo andere deuren openen voor de directie. Dus vroegen we hen naar de vervuilingsrisico's. Zij wilden ongetwijfeld vaag blijven over dit onderwerp, maar dankzij onze tussenkomst kregen wij een meer gedetailleerde beschrijving van deze aspecten en kregen wij garanties.

In een dergelijke situatie is ook de Europese ondernemingsraad van groot belang?

Dit is een van de sterke punten van Prayon. Er is veel solidariteit tussen fabrieken in verschillende landen. Als afgevaardigde kun je niet alles in de gaten houden. Netwerken is essentieel, dus het is belangrijk om goede relaties te onderhouden met kameraden in verschillende landen. Prayon is een multinational die actief is in Frankrijk, Marokko, België, de VS... Samen, zijn we waakzaam. Naar mijn mening is het hebben van wat ik een waarschuwingscomité noem essentieel in elk bedrijf. Met de zaak Febex hebben we de doeltreffendheid ervan kunnen bewijzen. Samen sterk.