Nederlandse en Belgische schoonmakers bij het Europees Parlement om gerechtigheid te eisen

Op 7 juni zal een gezamenlijke delegatie van Nederlandse schoonmakers, georganiseerd door vakbond FNV, en Belgische schoonmakers van ACV en ABVV, in coördinatie met UNI Europa, om 14.00 uur een demonstratie houden bij het Europees Parlement, waarbij ze zullen oproepen tot eerlijke lonen, schoonmaak overdag en "geen overheidscontract zonder collectieve overeenkomst".

Voorafgaand aan dit evenement zullen schoonmakers en vakbondsafgevaardigden een ontmoeting hebben met Agnes Jongerius, lid van het Europees Parlement, om de bevindingen van de allereerste wereldwijde enquête onder schoonmakers te presenteren. Het onderzoek richt zich op het effect van werkroosters, met name nachtdiensten en ploegendiensten, op het sociale leven, het welzijn en de geestelijke gezondheid van schoonmakers.

Schoonmaker X van AC ABVV in België benadrukte de uitdagingen waarmee schoonmakers worden geconfronteerd: "Ik werk meerdere diensten tijdens de week. ‘s Morgens vroeg, 's avonds en zelfs 's nachts. We zijn uitgeput, moe en wanhopig. Klanten denken misschien dat ze kosten besparen, maar het zijn onze gezondheid, veiligheid en gezins- en sociale levens die eronder lijden."

Het wereldwijde onderzoek onder schoonmakers, waarbij meer dan 2500 schoonmakers betrokken waren, laat belangrijke bevindingen zien:

  • 72% van de nachtschoonmakers melden onvoldoende slaap.
  • Bijna 46% van de nachtschoonmakers en 48% van de avondschoonmakers ondervonden negatieve gevolgen voor hun geestelijke gezondheid.
  • Vrouwelijke schoonmakers met nachtdiensten werden vaker lastiggevallen tijdens hun verplaatsingen dan hun collega's met andere diensten.
  • 50,9% van de schoonmakers met nachtdiensten voelde een gebrek aan zeggenschap over hun rooster.

Dit gevoel van onzekerheid werd nog versterkt door de stijgende prijzen.

Schoonmaker Y van vakbond FNV in Nederland verklaarde: "We komen naar Brussel om duidelijk te maken hoe de kosten van levensonderhoud ons onevenredig zwaar treffen. Wij verdienen beter. Tijdens de Covid-19-crisis werden we bestempeld als 'essentiële werknemers', maar nu geven regeringen en werkgevers onze looneisen de schuld van de inflatie. Geef essentiële werknemers niet de schuld van de inflatie; geef de bedrijven die superwinsten maken de schuld."

Toch hebben de vakbonden aanzienlijke vooruitgang geboekt om regeringen, politici en werkgevers bewust te maken. In oktober 2022 ondertekenden EFCI en UNI Europa, de sociale partners van de EU in de industriële schoonmaak, een gezamenlijke verklaring waarin zij er bij de Europese instellingen op aandrongen om schoonmaak overdag en ononderbroken diensten voor schoonmakers in te voeren. Meer recent kondigde de Duitse minister van werk Hubertus Heil de afschaffing van de avonduren voor schoonmakers in zijn ministerie aan.

De coalitie van vakbonden die zich voor het Europees Parlement verzamelt, heeft een duidelijke boodschap voor de Europese Unie: voer schoonmaak overdag in bij alle schoonmaakcontracten en herzie de richtlijnen inzake overheidsopdrachten om de arbeidsomstandigheden te verbeteren.

Schoonmaker Z van het Belgische ACV benadrukte de noodzaak om over te stappen naar schoonmaken overdag: "We moeten in de hele economie overschakelen op schoonmaken overdag, en dat begint bij de Europese instellingen. Overdag schoonmaken biedt een drieledige oplossing. Werknemers zijn niet langer geïsoleerd en onzichtbaar; bedrijven kunnen werknemers aantrekken en behouden, en opdrachtgevers kunnen gemakkelijk bijdragen aan duurzaamheid en fatsoenlijk werk. De tijd voor deze verandering is nu!"

Oliver Roethig, regionaal secretaris van UNI Europa, benadrukte de noodzaak van een eerlijke behandeling: "Knoeien met de regels mag niet worden beloond. Wanneer bedrijven meedingen naar overheidsopdrachten, mogen ze niet worden aangemoedigd om de arbeidsomstandigheden in gevaar te brengen. De EU-regels voor overheidsopdrachten moeten worden aangepast door het versterken van collectieve onderhandelingen. Schoonmakers verdienen een leefbaar loon, en de beste manier om dat te garanderen is door overheidsopdrachten alleen toe te kennen aan bedrijven die een cao toepassen."