Nieuw re-integratiebeleid voor langdurig zieken

De regering heeft een nieuw re-integratiebeleid voor arbeidsongeschikte werknemers goedgekeurd. Op die manier wil minister De Block besparen in de ziekte- en invaliditeitsuitkeringen. Hoe ziet de nieuwe procedure er uit?

In de kijker

500.000 Belgische werknemers zijn al meer dan een jaar arbeidsongeschikt. Dat aantal is aanzienlijk en stijgt elk jaar. Er zijn nu 1,5 keer zoveel langdurig zieke werknemers als werkzoekenden.

Dit baart vooral de regering zorgen, die hen zo snel mogelijk weer aan het werk wil krijgen om de overheidsuitgaven in te dijken. Ook onze vakbond hecht veel belang aan deze kwestie. Maar voor ons moet de gezondheid van de werknemers wel op de eerste plaats komen.

In 2030 ambieert de regering een tewerkstellingsgraad van 80%. Om dit doel te bereiken, willen de regeringsleden zoveel mogelijk langdurig zieke werknemers opnieuw aan de slag krijgen. Maar we mogen niet vergeten dat deze werknemers veel meer zijn dan louter statistieken! We moeten over de nodige tools beschikken om in de bedrijven een geschikte procedure uit te werken zodat deze werknemers in goede omstandigheden kunnen terugkeren, wetende dat een groot aantal ervan arbeidsongeschikt is omwille van het werk.

Niet iedereen wordt immers met dezelfde realiteit geconfronteerd. Sommigen zullen geleidelijk het werk kunnen hervatten dat hen ooit werd toegewezen. Maar anderen, die al te lang worstelen met zware problemen, zullen daar nooit toe in staat zijn. Om deze mensen te helpen, is het nodig dat er in hun bedrijf aangepast werk wordt voorzien. De afgevaardigden hebben uiteraard een essentiële rol te spelen in dit proces.

Werkgever beslist niet alleen

De regering heeft onlangs de wet inzake re-integratie herzien. De wet van 2017, opgesteld door Maggie De Block, stelde werkgevers effectief in staat om zich te verschuilen achter de onmogelijkheid om aangepast werk aan te bieden aan werknemers met een re-integratieplan, en om hen dus te ontslaan op grond van medische overmacht.

Onze vakbond verzette zich hiertegen en beschreef het systeem als een “machine om zieke werknemers af te danken”. Een studie van de FOD gaf ons hierin gelijk en concludeerde dat 50% van de werknemers die destijds een re-integratietraject volgden, ontslagen werden. De regering heeft daarom besloten om deze wet in 2022 aan te passen om werknemers die een re-integratietraject volgen beter te beschermen en werkgevers die geen passend werk aanbieden strenger te straffen.

Collectief onderhandelen

“We moeten langdurig afwezige werknemers lichter werk en echte ondersteuning aanbieden”, aldus Maxime Coopmans van de studiedienst van de Algemene Centrale. “Maar hoe pas je het werk aan van een schoonmaker, een metselaar of een huishoudhulp die kampt met fysieke klachten? Werkgevers staan vaak weigerachtig tegenover aangepast werk omdat de productiviteit van de betrokken werknemer daalt. Dit is waar afgevaardigden zich vaak machteloos voelen als ze geconfronteerd worden met een werkgever die niet bereid is om passende maatregelen te nemen. De wet moet worden aangescherpt om hem hiertoe te dwingen.”

 

Studiedag

Deze problematiek stond centraal tijdens een studiedag die begin juni door onze centrale werd georganiseerd. Het bood gezondheidsexperts en afgevaardigden de gelegenheid om verschillende pistes uit te diepen met het oog op het opstarten van besprekingen over re-integratie in bedrijven. “Onze welzijnsdienst heeft een checklist uitgewerkt waarmee de afgevaardigden een inventarisatie kunnen opmaken van de huidige situatie in hun bedrijf. Op basis van deze informatie kunnen ze gesprekken aangaan in het CPBW. Onthoud dat afgevaardigden betrokken moeten worden bij de schriftelijke beoordeling van het re-integratiebeleid”, voegt Maxime toe. De nieuwe maatregelen verplichten met name de werkgever om een reeks rapporten inzake re-integratie op te stellen.

Stop sancties tegen zieke werknemers

De Algemene Centrame vindt ook dat de sancties voor langdurig zieke werknemers moeten worden afgeschaft. Op dit moment riskeren werknemers 2,5% van hun uitkering te verliezen als ze niet reageren op uitnodigingen van het ziekenfonds of de bedrijfsarts. Wij vinden dat werknemers op vrijwillige basis in het proces moeten kunnen stappen, maar er is nog een andere reden waarom langdurig zieke werknemers overhaast te werk gaan: “Er is tegenwoordig een situatie waarin arbeidsongeschikte werknemers het moeilijk hebben en om financiële redenen weer aan het werk willen”, legt bedrijfsarts dr. Binet uit. Werknemers hebben dan geen andere keuze dan onvoorbereid terug te keren naar de werkplek. De gevolgen hiervan kunnen echter hard aankomen. Dergelijke situaties moeten worden vermeden.

De gezondheid van de werknemers is een prioriteit voor de Algemene Centrale – ABVV. We hebben kennis genomen van de verbeteringen in de wet inzake re-integratie, maar die zijn nog steeds ontoereikend om langdurig zieke werknemers te laten instappen in een kwalitatief re-integratieplan.

Tools

Re-integratie ziekte werknemers checklist