Zuid-Afrika: Ook huishoudwerksters moeten door de wet beschermd worden

Huishoudwerksters worden uitgesloten van wetgeving die bedoeld is om alle werknemers te beschermen. Om dit aan te klagen trok een coalitie onder leiding van huishoudwerksters op 15 oktober naar de rechtbank van Pretoria. Deze zaak werd ingegeven door de tragische dood van Maria Mahlangu, moeder van Sylvia Mahlangu in 2012.

Sylvia Mahlangu is een werkloze dertigjarige vrouw die haar moeder verloor door een werkongeval op 31 maart 2012. Maria was op dat moment aan het werk als huishoudhulp. Ze poetste de ramen van een kamer die zich vlak naast het zwembad bevond. Ze gleed van de ladder en viel in het zwembad. Maria kon niet zwemmen en verdronk. De eigenaar van het huis was op dat moment aanwezig.

Naar het Hooggerechtshof

Maria werkte al 22 jaar in dat huis. Toch konden haar dochter en kleinzoon geen via de wetgeving in voege geen vergoeding krijgen. De wet op compensatie voor beroepsletsels en –ziektes. (COIDA) sluit namelijk uitdrukkelijk huishoudwerkers uit. Het ministerie van Arbeid weigert dus de compensatie die normaal betaald wordt wanneer iemand overlijdt bij een arbeidsongeval.

Het ministerie van Arbeid weigerde zelfs om de aanvraag van Sylvia te aanvaarden. Sylvia vond deze uitsluiting voor huishoudwerksters onterecht. Met steun van SADSAWU en UDWOSA (United domistic workers of South Africa), hebben ze beslist om de grondwettelijkheid hiervan aan te vechten bij het hooggerechtshof van Pretoria. De zaak ging van start in 2015.

Ongrondwettelijk

Toen de minister van Arbeid werd opgeroepen tijdens de rechtszaak, betwiste hij niet dat de uitsluiting van huishoudwerksters ongrondwettelijk is. Hij stelde dat de overheid bezig was om de wetgeving te herzien zodat ze wel van toepassing wordt op huishoudwerksters. Maar hij zei niet voor wanneer die aanpassing voorzien was of hoever men al stond.

In 2018 is het amendement nog steeds niet doorgevoerd. Aangezien de minister van Arbeid nooit de heeft ontkend dat het uitsluiten van huishoudwerksters uit COIDA ongrondwettelijk is, is het feit dat de overheid er niet in slaagt ze aan te passen, op zich al een ongrondwettelijke daad, zo oordelen de aanklagers. Dit zorgt ervoor dat miljoenen huishoudwerksters in het hele land geen enkele compensatie krijgen voor de beroepsverwondingen en ziektes die ze oplopen.