De ambitie om van de tewerkstelling in Vlaanderen en bij uitbreiding heel België ook betere jobs te maken valt wat bleekjes uit, schrijft Christophe Vanroelen (VUB) in Knack.

In knack van 7 oktober 2019 kunnen we een opiniestuk lezen over de werkbaarheid van jobs door Christophe Vanroelen, hoofddocent van de onderzoekgroep interface Demography, vakgroep sociologie. Aangezien dit interessante artikel en de video enkel voorzien is in het Nederlands hieronder de belangrijkste bevindingen.

Werkbare jobs?

• Werkbaarheid of de kwaliteit van jobs kan omschreven worden als de factoren die ervoor zorgen dat een job voor een werknemer een positieve ervaring is op vlak van fysiek en mentaal welzijn, leermogelijkheden, motivatie, werk – privébalans, enz.…

Wat stellen onderzoekers vast?

• Nadelige jobs hebben de neiging om samen te klitten binnen de laagstverdienende en minst stabiele jobs.
• Het zijn die werknemers die nog altijd zwaar en fysiek en mentaal belastend werk moeten combineren met beperkte inspraak en autonomie, een manifest gebrek aan opleidingsmogelijkheden en in toenemende mate onstabiele contracten, opgelegde flexibiliteit en onvoorspelbare werkuren.
• Deze jobs worden voornamelijk ingenomen door werknemers met een laag opleidingsniveau, jongeren en ouderen, vrouwen, nieuwkomers en de combinaties tussen deze kenmerken.

Belgisch niveau:

• Wanneer we de werkbaarheid in België vanuit een Europees perspectief bekijken doen we het lang niet slecht maar hinken we wel achterop in vergelijking met Nederland en de Scandinavische landen.
• De Europese studie naar de arbeidsomstandigheden van Eurofound toont aan dat de Belgische jobs, wanneer je ze vergelijkt met Scandinavische of Nederlandse jobs, minder gekenmerkt wordt door leermogelijkheden, autonomie en inspraak over de organisatie van het werk en werktijden.
• Bovendien zijn de Belgische jobs behoorlijk intens qua taakbelasting en hebben we de neiging langere werkuren te kloppen.
• Een democratische werkcultuur met inspraak rond de organisatie van flexibiliteit, de inhoud van het werk en de werkbelasting, heeft bij ons nog minder wortel geschoten dan in de referentielanden.

Vlaams niveau:

• In het Vlaamse regeerakkoord wordt de term werkbaarheid 1 keer vermeld in het zeventien bladzijden tellende hoofdstuk over de arbeidsmarkt.
• Alhoewel werkbaarheid in hoofdzaak een federale materie is had de Vlaamse regering haar bevoegdheden kunnen gebruiken om de werkbaarheid - zeker aan de onderkant van de arbeidsmarkt - een boost te geven.

Volgens Christophe Vanroelen bestaat de gemiddelde werkbare job niet. Iedere job heeft goede en slechte kenmerken. Het verbeteren van de werkbaarheid is dus een aandachtspunt van alle geledingen van de arbeidsmarkt.

De petroleumsector

• Via een verbetering van het financieel voordeel voor alle werknemers vanaf 59 jaar die overgaan van ploeg naar dag werd een stap in de goede richting gezet en dit tijdens de laatste sectorale onderhandelingen.
• Anderzijds betreuren we als ABVV-petroleum de patronale blokkage tijdens de laatste onderhandelingen op het onbetwistbaar recht om over te stappen van ploeg naar dag.
• Na onze tussenkomst in het laatste paritair comité van de sector (17 oktober 2019) hebben we de oprichting van een specifieke werkgroep verkregen om (zonder de volgende sectorale onderhandelingen af te wachten) de reflectie over de humanisering van het werk voort te zetten. Uiteraard houden wij u op de hoogte.