Cuba beleeft een grote economische crisis door de gecombineerde gevolgen van 60 jaar VS-blokkade en de COVID-19-pandemie. De VS-blokkade kost jaarlijks bijna 7,7 miljard dollar, geld dat niet in de economische en sociale ontwikkeling van de bevolking kan geïnvesteerd worden. De covidpandemie heeft de inkomsten uit het toerisme stilgelegd. De bevolking kijkt aan tegen een groot tekort aan voeding en geneesmiddelen. De VS grijpt de precaire toestand, die ze zelf bewust veroorzaakt, aan om sociale onrust in Cuba aan te wakkeren en de regering in diskrediet te brengen.

Belgische banken zoals ING en BNP Paribas Fortis weigeren om geld naar Cuba over te schrijven. Daardoor voeren ze mee de financiële wurggreep van de VS tegen Cuba uit. Dit gaat in tegen de Europese en Belgische wetgeving die verbiedt gevolg te geven aan de VS-sanctiewetten tegen Cuba (Europese Verordening 2271/96). Maar hiervan trekken deze banken zich niets aan. De Europese regelgeving en de talrijke veroordelingen door Europa van de VS-blokkade tegen Cuba hebben geen effect. Deze situatie is onaanvaardbaar.

De feiten zijn schokkend[1]:

• Student X gaat op stage in Cuba en krijgt van zijn bank ING de vraag om zich te verantwoorden: ‘Op basis van creditcardtransacties op uw betaalrekening hebben wij geconstateerd dat u mogelijk langdurig in Cuba verblijft”. De bank dreigt ermee de rekening af te sluiten, omdat de bank ‘niet bereid is zaken te doen’ met dit land.
• Vzw YZ ontvangt in juni van BNP Paribas Fortis de mededeling dat de bank een einde aan de klantenrelatie maakt. De vzw doet al jaren solidariteitswerk met Cuba. Officieel ontving de organisatie geen enkele reden over het waarom. Officieus bestookte de bank de vzw al maanden met allerlei vragen over de banden met Cuba: hoe het geld van fondsenwerving voor het zenden van containers naar Cuba wordt gebruikt of wat het organigram van de vzw is?
• Een erkende Belgische organisatie schreef in 2005 via een Belgische bank fondsen bestemd voor een voedselprogramma in Cuba over naar een Zwitserse rekening. De fondsen werden integraal in beslag genomen door de United States Department of the Treasury. Tot op vandaag kan de Belgische organisatie geen fondsen overschrijven naar Cubaanse sociale organisaties noch in dollar, noch in euro. Meer zelfs, de organisatie slaagt er niet in om overschrijvingen te maken naar Europese bedrijven met de vermelding ‘Cuba’.

De VS-blokkade tegen Cuba wordt wereldwijd afgekeurd. Op 23 juni ’21 veroordeelde de Algemene Vergadering van de VN voor de 29^ste keer op rij en met een overweldigende meerderheid van 184 stemmen voor, 2 tegen (VS en Israël) en 3 onthoudingen (Brazilië, Ukraine, Colombia) de economische en financiële blokkade tegen Cuba. Ondanks het feit dat de VS op dit internationaal forum alleen staat, volhardt de VS in haar vijandige houding tegenover Cuba. De hoop dat president Biden spoedig een aantal van de extra sancties door Trump opgelegd zou versoepelen, is een illusie gebleken.

Al meer dan 60 jaar verbiedt de VS alle handel met Cuba. De wet Helms-Burton uit 1996 breidde dit handelsverbod verder uit naar niet-VS bedrijven die deels met VS-kapitaal werken of die in de VS activiteiten hebben.

De Europese Unie veroordeelt in de meest krachtige bewoordingen de blokkade tegen Cuba, omdat deze de internationale vrijhandel belemmert en de belangen van de Europese bedrijven schaadt. Met de Blokkeringsverordening N° 2271/96, kortweg Blocking Statute genoemd, verbiedt de Europese Unie de Europese bedrijven om de VS-sanctiewetten te gehoorzamen. Mevr. S. Wilmès, minister voor buitenlandse zaken, was hier op 13 juli ’21 heel duidelijk over in het Federaal Parlement: “De verordening verbiedt meer bepaald de naleving van die sanctie, net als medewerking met de Amerikaanse autoriteit of rechtbanken in dat kader. Europese burgers of bedrijven die deze sanctie toch naleven, kunnen aansprakelijk gesteld worden”.

De conclusies zijn duidelijk. Deze Belgische banken hebben de sanctiewetten van de Verenigde Staten tegen Cuba in hun beleid opgenomen, en dit tegen de EU-regelgeving in. Daarenboven gaan banken zelfs verder dan de VS-sanctiewetten ‘opleggen’, want ze blokkeren overschrijvingen in euro’s tussen twee Europese landen.

Daarom vragen wij de bevoegde ministers van Economie en van Financiën een rondzendbrief naar de banken te schrijven met daarin concrete richtlijnen die het vrij betalingsverkeer naar Cuba garanderen.

De Europese Commissie dient verder aan burgers, bedrijven en banken een sluitende bescherming te bieden tegen mogelijke boetes door de Verenigde Staten opgelegd omwille van hun relaties met Cuba.

Van de banken verwachten wij dat zij de overschrijvingen naar Cuba correct uitvoeren. Zij hebben de mogelijkheid om alternatieve betalingsmechanismes te ontwikkelen die inmenging van de VS-administratie onmogelijk maken. Tevens eisen we dat de banken overschrijvingen binnen Europa niet blokkeren omdat het woord ‘Cuba’ in de naam van de begunstigde of in de vrije mededeling vermeld staat.  

Om deze eisen kracht bij te zetten organiseert de Coördinatie voor de Opheffing van de Blokkade tegen Cuba een actie-veertiendaagse van 15 tot 30 november 2021. We roepen op om de betrokken banken en de verantwoordelijke ministers van Economie en van Financiën een protestmail met onze eisen te sturen. Verder zullen wij op 17 november in Luik en op 24 november in Gent een symbolische muur bouwen voor de kantoren van ING en BNP Paribas Fortis, net zoals zij de toegang tot Cuba afsluiten. 

PS 1: Protestactie nabij de kantoren van ING en BNP Paribas Fortis

Woensdag 17 november om 14u30 nabij Place de l’Opéra in Luik

Woensdag 24 november om 15u30 aan de Kouter in Gent.

PS 2: Het volledige dossier vind je hier.

[1] De namen van de geanonimiseerde personen en organisaties zijn bekend bij Coördinatie Opheffing Blokkade tegen Cuba.