Het werkbaarheidsrapport 2019

Om de 3 jaar wordt door de SERV (het overlegorgaan van de Vlaamse werkgeversorganisaties en de vakbonden) gemeten hoe het zit met werkbaar werk in Vlaanderen. De eerste metingen vonden plaats in 2004. Het rapport 2019 werd zopas publiek gemaakt. Het werkbaarheidsrapport geeft cijfermateriaal over de werkbaarheid in Vlaanderen en in een beperkt aantal gevallen wordt cijfermateriaal gegeven over onze sector scheikunde. De belangrijkste bevindingen zijn in deze nota te vinden.

Wat is werkbaar werk?

  • Werkbaar werk is werk waarvan je niet overspannen of ziek wordt, dat boeiend en motiverend is, dat voldoende kansen biedt om bij te blijven/leren en voldoende ruimte laat om werk en privéleven te combineren.

Belangrijkste evoluties van werkbaarheid

  • Tussen 2004 en 2013 steeg de werkbaarheidsgraad voor werknemers van 52 naar 55%. In 2016 merkten we een knik naar beneden tot 51% die zich nu verderzet (50%).Nooit eerder waren de resultaten zo slecht. Minder dan de helft heeft een job die ‘werkbaar’ is.
  • De leermogelijkheden (vorming en opleiding) zijn er de voorbije vijftien jaar systematisch op vooruitgegaan.
  • Voor het evenwicht tussen werk en privé noteren we een verbetering tot 2013 maar daarna een lichte terugval.
  • De groep werknemers met motivatieproblemen is tot 2010 kleiner geworden maar daarna opnieuw in omvang toegenomen. Het welbevinden op het werk blijft een belangrijk probleem.
  • Het aandeel werknemers met werkstressklachten is sinds 2013 gevoelig gestegen. Werkstress vormt duidelijk het belangrijkste werkbaarheidsknelpunt en is grotendeels verantwoordelijk voor de recente terugval van werkbaarheidsgraad.

Waarom neemt de werkstress toe?

Volgens de SERV zijn voor de toegenomen werkdruk- en stressproblemen uiteenlopende oorzaken aanwijsbaar:

  • De krapte op de arbeidsmarkt en vacatures die niet ingevuld geraken laten zich vaak als personeelstekorten op de werkvloer voelen
  • De continue stroom aan veranderingen in businessmodellen en werkmethoden vraagt heel wat (en soms te veel) flexibiliteit van medewerkers
  • De stroom aan informatie en prikkels van alomtegenwoordige smartphones en andere IT-devices  in de bedrijfscontext én de privésfeer zetten onze mentale veerkracht danig op de proef
  • De toegenomen assertiviteit en soms ook agressiviteit van klanten, patiënten, leerlingen… zet werknemers ook emotioneel onder druk.

Werkbaarheid in de scheikunde ?

In dit rapport vinden we in bepaalde gevallen ook gegevens over de scheikunde terug. Hieronder de belangrijkste bevindingen:

 

2004

2007

2010

2013

2016

2019

Werkbaarheidsgraad

53,8%

57,8%

54,9%

54,9%

51,9%

52,9%

Psychische vermoeidheid is problematisch

29,1%

24%

26,8%

29,9%

30%

32,9%

Psychische vermoeidheid is acuut problematisch

8,8%

8,6%

6,6%

10,9%

10,7%

14,6%

Welbevinden in het werk is problematisch

21,7%

19,2%

19,1%

21,8%

23%

24,1%

Welbevinden in het werk is acuut problematisch

8%

6,6%

6,4%

9%

9%

13,2%

Leermogelijkheden zijn problematisch

20,5%

14,9%

21,1%

14,9%

15,6%

15,8%

Leermogelijkheden zijn acuut problematisch

8,8%

4,4%

7,8%

5,7%

5%

5,3%

Werk-privébalans zijn problematisch

11%

11,2%

6,8%

11,5%

11,9%

12,7%

Werk-privébalans zijn acuut problematisch

2,9%

2,6%

1,3%

2,7%

2,7%

2,3%

Werkdruk is problematisch

32,2%

28,6%

27,8%

32,2%

35,7%

36,8%

Emotionele belasting is problematisch

13,7%

12,5%

10,9%

11,5%

12,3%

11,9%

Emotionele belasting is acuut problematisch

2%

2,1%

0,3%

1,2%

1,3%

1,8%

Arbeidsomstandigheden zijn problematisch

10,6%

11,1%

16,2%

14,1%

16,8%

17,5%

Arbeidsomstandigheden zijn acuut problematisch

4,5%

3,4%

5,5%

5,6%

7,9%

6,3%

De resultaten van deze nieuwe studie geven duidelijk aan dat werkbaar werk hoog op de agenda zal moeten blijven staan. Inzetten op werkbaar werk is inzetten op het verbeteren van het welzijn en de arbeidsomstandigheden van onze werknemers. In onze sector hebben we hiervoor het demografiefonds.