Op een moment waar de samenleving op grote schaal wordt gevraagd om de gezondheids-, sociale en economische schade die door Covid-19 wordt veroorzaakt (uitgaven voor gezondheidszorg, steun aan bedrijven, tijdelijke werkloosheidsuitkeringen, etc.) aan te pakken, lijkt het nuttig om te kijken naar de evolutie van de financiering van diezelfde samenleving door de bedrijven.

Concreet, op basis van het brutosalaris van de werknemers, hoeveel dragen de bedrijven bij aan de financiering van de staat en de sociale zekerheid?

De cijfers, die de werkgeversfederatie in de scheikunde essenscia op 21 april van dit jaar met veel trots heeft gepubliceerd, vertellen ons dat het aantal banen toeneemt, de investeringen vooruitgaan en de economische indicatoren de crisis niet meemaken. Vanuit sociaal oogpunt is de ABVV Scheikunde uiteraard blij met de jobcreatie. Bepaalde parameters moeten echter nader worden onderzocht.  

In dit verband gaf de werkgeversfederatie van de scheikunde essenscia op 21 april een persconferentie om hun economische jaarcijfers van 2019 te presenteren. Het was één grote goednieuwsshow: de tewerkstelling stijgt, de investeringen stijgen,… We zijn uiteraard tevreden met de goede tewerkstellingscijfers van de sector maar hebben ook enkele bedenkingen bij enkele cijfers die gepresenteerd werden.

In dit verband lezen we dat de sector goed is voor 5% van alle bijdragen aan de sociale zekerheid in de Belgische economie, dit voor een bedrag van 2,7 miljard euro. Dat klinkt fantastisch maar men vergeet erbij te zeggen dat de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid de laatste jaren systematisch werden afgebouwd. In tabel 1 tonen we in detail de verlaging aan van de werkgeversbijdragen op verschillende maandelijkse brutolonen sinds 2015.

Tabel 1

Tussen 2015 en 2019 heeft de door de werkgeversbank gevraagde en verkregen taxshift, toegepast door de regering MR/N-VA, geleid tot een vermindering van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid met 8 tot 16%.

Parallel aan deze verlagingen zijn de loonsubsidies voor bedrijven die gebruikmaken van ploegen- en nachtwerk gestaag toegenomen. Sinds 2016, wanneer een bedrijf gebruikmaakt van ploegenarbeid, ontvangt het een subsidie van 22,8% op het belastbaar inkomen van de werknemer. Deze subsidie wordt rechtstreeks ingehouden op de bedrijfsvoorheffing van de werknemer. In het geval van volcontinuarbeid bereikt de subsidie 25%. De onderstaande tabel maakt het mogelijk het belang van deze subsidie te meten aan de hand van verschillende brutosalarissen.

Tabel 2

We stellen vast dat voor een werknemer met een brutoloon van bijvoorbeeld € 3500 per maand de werkgever een maandelijkse loonsubsidie krijgt van € 694 in geval van ploegenarbeid en € 761  ingeval van volcontinuarbeid.

Wanneer we deze twee tabellen (bijdragen aan de RSZ en subsidies voor ploegen- of volcontinuarbeid) naast elkaar leggen, krijgen we de reële bijdrage van de onderneming aan de financiering van de sociale zekerheid na aftrek van de loonsubsidies.

Tabel 3

In het licht van bovenstaande cijfers zien we dat de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid in zeer ruime mate worden gecompenseerd door de loonsubsidies die het bedrijf ontvangt. Met andere woorden, wat de onderneming aan de sociale zekerheid betaalt, wordt grotendeels aan de onderneming terugbetaald via fiscale steun.

De effectieve werkgeversbijdrage wordt verwaarloosbaar wat een enorm verlies aan inkomsten inhoudt voor de staat en voor onze sociale zekerheid. De chemische sector betaalt vandaag in verhouding veel minder RSZ-bijdragen en belastingen dan vroeger terwijl onze sociale zekerheid en de overheid in de huidige crisis nogmaals aantoont hoe belangrijk een sterk sociaal vangnet is. Dit lijkt des te oneerlijker gezien de positieve resultaten die de sector heeft geboekt en waar de werkgeversfederatie van de sector zo trots op is.

Als ABVV Scheikunde pleiten wij ervoor dat de werkgeversbijdragen ervoor zorgen dat ons sociaal beschermingssysteem kan functioneren en duurzaam is. Ook de loonsubsidies voor ploegen- en nachtarbeid moeten worden herzien: hoe kan de staat dit soort arbeidsorganisatie subsidiëren, ten koste van zijn financiën en de gezondheid van de werknemers?