Zonder solidariteit, geen IPA - Zonder IPA, geen sociale vrede

Dit jaar heeft 1 mei een bittere nasmaak. Eerst en vooral omdat we nog steeds gebukt gaan onder een ongekende gezondheidscrisis. En hoewel de werknemers, die een hoge prijs betalen voor die crisis, hoge verwachtingen hebben van het loonoverleg (IPA), is er op dit moment geen akkoord in zicht.

Onze vastberadenheid is sterker dan ooit: wij willen een IPA dat de solidariteit tussen alle werknemers, zowel uit de sterke als de minder sterke sectoren, weergeeft. Onze boodschap aan de werkgevers is duidelijk: zonder een eerlijk en solidair akkoord, is er geen IPA. En zonder IPA, is er geen sociale vrede. Ons mandaat aan onze vertegenwoordigers in de Groep van 10 is zeer duidelijk.

Herdenkingen en overwinningen

Terwijl de huidige strijd essentieel is, is het ook belangrijk om onze geschiedenis niet te vergeten.  Vrouwen en mannen hebben gevochten voor onze huidige loon- en arbeidsvoorwaarden , onze welvaart vandaag. In mei vieren trouwens twee belangrijke vakbondsoverwinningen hun 100ste verjaardag: (1) de invoering van de achturendag, die de levens van werknemers fundamenteel verbeterde, en (2) het schrappen van het organisatieverbod uit het strafwetboek. Deze afschaffing is de reden waarom vandaag vakbonden in België – mogen – bestaan!

Deze dubbele verjaardag moet ons eraan herinneren dat onze overwinningen nooit toevallig tot stand zijn gekomen. Vrouwen en mannen, onze kameraden, hebben hard gevochten voor rechten die zij als rechtvaardig en essentieel beschouwden.

Kleine overwinningen bestaan niet. Zo hebben wij, o.a. door de staking van 29 maart en onze acties, ervoor gezorgd dat artikel 14 van de wet van 96 op tafel ligt. Dit artikel bepaalt dat ook voor inkomsten uit kapitaal beperkingen kunnen worden opgelegd. Als werknemers een inspanning wordt opgelegd dan moet dat ook gelden voor de aandeelhouders en CEO’s.
Een andere overwinning is dat de onderhandelingen over de welvaartsenveloppe, waarin de verhogingen van de sociale uitkeringen worden vastgesteld, zijn losgekoppeld van de onderhandelingen over het IPA. Een grote overwinning waar wij fier op mogen zijn. Tot nu toe gebruikten de werkgevers deze samenhang als een wansmakelijke vorm van chantage: als de uitkeringsgerechtigden geen verhoging van hun uitkering konden krijgen, dan was dat door de vakbonden.

Voor 2021-2022 hebben we deze zaak gewonnen, maar er zijn natuurlijk nog veldslagen te winnen: die splitsing bestendigen, een eerlijk loonakkoord verkrijgen, voorzetting van de strijd voor collectieve arbeidsduurvermindering, de verhoging van de minimumlonen, een waardige eindeloopbaan, meer sociale en fiscale rechtvaardigheid, …

En de context is niet gunstig: meer dan ooit worden vakbondsvrijheden geschonden, aangevallen en in twijfel getrokken. Het is nochtans een fundamentele basis voor elke democratie.
In België denken we aan de veroordeling van de voorzitters van het federaal ABVV en de voorzitter van ABVV Antwerpen, aan syndicalisten zoals Daria in Wit-Rusland, Richard in Colombia, Moe Sandar in Myanmar, Japhet in Zimbabwe of aan Arzu in Turkije. En de lijst is spijtig genoeg niet compleet.

Natuurlijk valt de situatie in België niet te vergelijken met die in Colombia en Myanmar, maar ter gelegenheid van 1 mei willen wij syndicalisten en werknemers uit de hele wereld eren, elk op hun eigen niveau, elk met hun eigen realiteit, maar allen verdienen ze ons respect.

We wensen jullie een geweldige 1 mei toe!

Werner Van Heetvelde (Voorzitter) - Geoffrey Goblet (Algemeen secretaris)