Het recht op deconnectie om opnieuw de grens te trekken tussen werk en privéleven

Overal schermen, veralgemeende robotisering, steeds meer produceren, nooit genoeg… Alles gaat snel. Te snel? Dat is het overheersende gevoel bij heel veel werknemers die uitgeput zijn door het helse ritme waaronder ze gebukt gaan op het werk en dat, meer dan ooit, ook zijn sporen nalaat in hun privéleven. Er zijn richtlijnen nodig om opnieuw een grens te trekken tussen werk en privéleven. Het welzijn van de werknemers staat op het spel. De regelgeving “recht op deconnectie” biedt, zelfs al is ze niet perfect, oplossingen voor deze problematiek. 

Door de technologie vervaagden de grenzen tussen ons werk en ons privéleven. De toename van digitale toestellen zoals laptops en smartphones die aan de werknemers ter beschikking worden gesteld en het duidelijk frequentere gebruik van telewerk zijn “cadeaus” in de ogen van de werkgevers die vinden dat de werknemers hun dankbaar mogen zijn. De prijs die wordt betaald: een grotere flexibiliteit. De wet van 1971 laat hen nochtans niet toe een dergelijke beschikbaarheid te eisen want ze stelt dat de uurroosters in het arbeidsreglement moeten worden opgenomen en dat deze uurroosters moeten worden nageleefd. Een wet op het recht op deconnectie zou dus overbodig moeten zijn, maar gezien het misbruik blijkt ze wel degelijk noodzakelijk te zijn om de gretigheid van de werkgevers te temperen. Voor onze vakbond waren er dus strikte en duidelijke regels nodig om deze impactrijke evolutie voor de werknemers te stuiten.

Bedrijfscao verplicht sinds 1 april

Door het recht op deconnectie kan deze problematiek deels opgelost worden. Het grote nadeel hiervan is dat dit recht enkel verplicht is in de bedrijven met meer dan 20 werknemers. Een dwaling die we hopen recht te zetten in de toekomst want heel veel bedrijven blijven zo onder de radar. 

Hoe het ook zij, voor de ondernemingen met meer dan 20 werknemers moet het recht op deconnectie sinds 1 april 2023 ingeschreven zijn in het arbeidsreglement of een bedrijfscao. Dit recht kan eveneens worden opgenomen in een cao op het vlak van de sector en dus van toepassing zijn in alle bedrijven van de sector. We vragen alle afgevaardigden en werknemers in de ondernemingen met meer dan 20 werknemers zich ervan te verzekeren dat hun werkgever het nodige deed. Is dit niet zo, dan is de werkgever in overtreding.

Niet enkel een zaak van bedienden

Het recht op deconnectie is geen exclusieve zaak van bedienden die telewerken. Dit recht is van toepassing op alle werknemers van de onderneming. Wat betekent dat elke werknemer het recht heeft om niet bereikbaar te zijn buiten zijn werkuren, ook niet via telefoon, sms of andere kanalen. De enige toegelaten uitzondering is het geval van overmacht of omstandigheden die een onmiddellijke tussenkomst van de werknemer vereisen. 

Wij zijn geen robots, wij zijn niet onvermoeibaar en overgeleverd aan elke willekeur. De werkgevers moeten zich hiervan bewust zijn en door het recht op deconnectie is er opnieuw een kader en een grens tussen werk en privéleven. Voor onze vakbond moeten alle werknemers, ongeacht de grootte van hun onderneming, hiervan kunnen genieten. We blijven druk zetten, zodat het recht op deconnectie algemeen kan worden toegepast.