De bedrijven uit de scheikunde- en petroleumsector behoren tot de vervuilendste. Ze hebben geen andere keuze dan hun uitstoot in de toekomst te verminderen en te kiezen voor een rechtvaardige transitie. De werkgevers beweren dat ze zich ervan bewust zijn en vragen ons om hen te vertrouwen. Voor ons als vakbond is het nochtans cruciaal om de werknemers bij deze uitdaging te betrekken. “Niet zonder ons!” herhalen Nicolas Van Nuffel, woordvoerder van de Klimaatcoalitie en Andrea Della Vecchia, secretaris voor ABVV Scheikunde – Petroleum in ons interview.

Waarom beslist ABVV Scheikunde – Petroleum om zich bezig te houden met de klimaatkwestie?

Andrea: De transitie heeft gevolgen voor de arbeidsorganisatie en dus voor de arbeidsvoorwaarden. Het is dus van groot belang dat de syndicale vertegenwoordigers worden geïnformeerd, geraadpleegd en vooraf worden betrokken bij beslissingen rond transitie. De scheikunde en de petroleum zijn zeker sectoren waar grote vooruitgang nodig is. In dat kader beschikken we over een cao die de basis legt voor sociaal overleg over rechtvaardige transitie. Als vakbond zijn we klaar om vooruitgang te boeken. Ik roep de werkgevers op om deze kans te benutten.

Nicolas: De werknemers moeten zich de klimaatkwestie toe-eigenen, want zij zijn er volledig bij betrokken. Nu luisteren de werkgevers beleefd. Met andere woorden: blijf rustig, geen zorgen, we zijn ermee bezig. Het kan anders. We moeten samen oplossingen zoeken, zodat de industrie volledig in de transitie kan stappen.

Hoe naar een rechtvaardige transitie evolueren en tegelijkertijd de tewerkstelling en levensstandaard van de werknemers vrijwaren?

Andrea: De transitie zorgt voor nieuwe jobs. In de scheikunde en petroleum stellen we vast dat bepaalde functies geleidelijk verdwijnen, maar ook dat nieuwe jobs ontstaan. We moeten dit proces van nabij volgen om de arbeidsvoorwaarden te bepalen, want de werknemers mogen er niet op achteruitgaan. We moeten ook betrokken zijn bij opleidingen, zodat de professionele omscholing vlot verloopt.

Nicolas: De klimaattransitie creëert netto jobs. Dat betekent niet dat er geen jobs zullen verdwijnen. Dit is niet het einde van de petroleum, maar dit moet het einde zijn van de petroleum als energiebron. Daarom zijn kwaliteitsvolle opleidingen belangrijk, naast een systeem van sociale bescherming dat begeleiding biedt aan de werknemers die hun job verliezen. De transitie moet dus gepland worden: bepalen waar we naartoe gaan en op welke manier.

Kunnen de petroleum en de scheikunde een pioniersrol spelen?

Andrea: De geschiedenis van sociale vooruitgang heeft dit aangetoond. Het betaald verlof bestond al in de bedrijven voordat het in een wet werd gegoten. Dit verlof ontstond dankzij lokale en sectorale akkoorden. De petroleum- en scheikundesector moet dus de aanzet geven in de klimaatkwestie. Laten we niet passief zijn, maar de verandering in gang zetten.

Nicolas: Het is bovendien de enige oplossing om de welvaart van morgen te creëren. Als we niets doen, worden we ingehaald door landen als China en de Verenigde Staten, zoals we al zagen gebeuren bij de overgang naar elektrische auto’s. Europa stelde deze transitie zo lang mogelijk uit, terwijl China en de VS erin investeerden. Europa plande de elektrificatie van deze sector niet en hinkt vandaag volledig achterop. We mogen de fouten uit het verleden niet herhalen.

Wie moet voor de transitie betalen?

Andrea: De oplossingen zullen niet alleen van de overheid komen. We roepen op om de subsidies aan kwaliteitsvolle arbeidsvoorwaarden te onderwerpen. Er mogen geen blanco cheques meer gegeven worden aan de bedrijven.

Nicolas: Voor de Klimaatcoalitie is het duidelijk: er kan geen klimaattransitie zijn zonder fiscale rechtvaardigheid. De Staat heeft belastingen nodig om de transitie collectief te stimuleren. Er moet dus opnieuw besproken worden wie wat zal betalen. Voor ons is een belasting op vermogen en op financiële transacties een deel van de oplossing voor de klimaatcrisis.