De International Trade Union Confederation (ITUC) heeft onlangs haar index gepubliceerd omtrent rechten in de wereld anno 2019. We moeten vaststellen dat de syndicale rechten er niet op verbeteren. Integendeel, de situatie wordt jaar op jaar slechter.

Zoals elk jaar stelt de ITUC-index een klassering op van de rechten van werknemers, zoals moet blijken uit zowel de wet als de praktijk in zowat 145 landen. De conclusies van het recente rapport zijn alarmerend:

• Syndicalisten hebben het leven gelaten in 10 landen : Italië, Turkije, Bangladesh, Brazilië, Colombia, Guatemala, Honduras, Pakistan, de Filippijnen en Zimbabwe.
• 85% van de landen in de wereld hebben inbreuken gedaan op het stakingsrecht.
• 80% van de landen verhinderden een deel of het geheel van de werknemers van het voeren van collectieve onderhandelingen.
• Het aantal landen dat werknemers uitsluit van het recht om een vakbond te vormen of er lid van te worden, is toegenomen van 92 in 2018 tot 107 in 2019.
• In 72% van de landen hadden werknemers geen of maar beperkte toegang tot het gerecht.
• Het aantal landen waar werknemers werden gearresteerd en gevangen gezet stijgt van 59 in 2018 tot 64 in 2019.
• Van de 145 bestudeerde landen zijn er 54 die de vrijheid van meningsuiting en van vereniging beperken of verbieden. 
• In 59% van de landen werd de registratie van vakbonden verhinderd door de overheid.
• Werknemers waren het slachtoffer van geweld in 52 landen.

België zet ook een stap achteruit

Deze cijfers doen ons rillen. De rechten van de werknemers verdediging wordt van jaar op jaar moeilijker. Werknemers werden gearresteerd en gevangen gehouden in 1 op 4 Europese landen, waaronder België! Zelfs als de repressie niet helemaal vergelijkbaar is met het geweld dat andere landen treft, toch is de druk die uitgeoefend wordt op de syndicale vrijheden in ons land verontrustend. De werknemers van ons land hebben ook te lijden onder het beleid van sociale afbraak dat zich over de hele wereld voordoet.

In 2018 werden maar liefst 18 leden van het ABVV vervolgd voor “het kwaadwillig verhinderen van het verkeer” tijdens een staking. Voor een aantal van hen is de procedure nog aan de gang. Denk maar aan de voorzitter van het ABVV in regio Antwerpen, Bruno Verlaeckt, die onlangs veroordeeld werd, maar dan zonder concrete sanctie. Hij werd indertijd gearresteerd en van zijn vrijheid ontdaan gedurende uren na een vreedzaam verlopen actie, namelijk het opzetten van piketten langs de invalswegen naar de Antwerpse haven. Zelfs al werd er geen sanctie uitgesproken, het ABVV ging in beroep tegen wat het een aanslag op de uitoefening van het stakingsrecht noemt. Maar het Antwerps Hof van Beroep bleef bij de veroordeling (meer info). 

• 40% van de landen sluit werknemers uit van het recht om een vakbond op te zetten of 
• 68% van de landen hebben het stakingsrecht obstakels in de weg gelegd
• 50% van de land heeft inbreuken gedaan op het recht tot collectieve onderhandelingen

Volgens Sharan Burrow, algemeen secretaris van de ETUC is het tijd om de regels te veranderen opdat burgers opnieuw hoop vinden in de democratie: “De vakbonden bevinden zich in de frontlinie van de strijd ten voordele van democratische vrijheden en rechten, en staan tegenover de winstzucht van bedrijven waaraan overheden worden onderworpen op een manier die de fundamentele rechten van werknemers soms ondermijnt. Wij hebben nood aan een nieuw sociaal contract tussen werknemers, overheden en bedrijven om het vertrouwen te herstellen.”

Bekijk het verslag van de ETUC