Enquête vaccinatieverlof huishoudhulpen : hallucinante resultaten

Sciensano erkende vorige maand eindelijk dat huishoudhulpen een hoog risico lopen tijdens de gezondheidscrisis. Een snelle vaccinatie was dus meer dan essentieel, voor de veiligheid van de huishoudhulpen zelf, maar eveneens voor die van de klanten. ABVV Dienstencheques, ACV Voeding en Diensten en ACLVB bleven niet bij de pakken zitten. Ze namen tussen 19 mei en 14 juni een enquête bij 1673 huishoudhulpen af, om na te gaan hoe de werkgevers met het vaccinatieverlof omgingen. De resultaten zijn hallucinant. De meerderheid van de werkgevers in de dienstencheques past de wetgeving rond het vaccinatieverlof NIET correct toe. 

Het principe van het vaccinatieverlof is an sich niet ingewikkeld: de werknemer kan zijn vaccinatie tijdens de werkuren krijgen, weliswaar op uitnodiging van het vaccinatiecentrum, zonder loonverlies te lijden. Het doel is al even eenvoudig: voorkomen dat de werknemers ontmoedigd zouden worden door inkomensverlies. Maar daar liggen de werkgevers blijkbaar niet wakker van.

Huishoudhulpen met vaccinatie-uitnodiging

Ten eerste kreeg minder dan de helft (41%) van de 548 huishoudhulpen die reeds een vaccinatie-uitnodiging heeft gekregen voldoende tijd om dit te doen. Daarbij werd bij zo’n 39% het loon NIET doorbetaald tijdens de afwezigheid voor vaccinatie. De commerciële dienstenchequebedrijven waren daarbij zeer creatief in het omzeilen van deze regel. Zo registreerden 42% van deze werkgevers de vaccinatie-uren als ‘toegestane afwezigheid’, terwijl zo’n 25% van deze werkgevers zelfs gevraagd heeft om de afspraak te verplaatsen buiten te werkuren. Andere huishoudhulpen gaven aan dat hun prestatie bij een klant werd geannuleerd, omdat hun vaccinatie-afspraak tijdens een geplande prestatie viel. Wat er met de overige uren bij die klant gebeurde? Jammer genoeg kreeg slechts 42% van de huishoudhulpen het volledige loon. De andere 58% werd met onbetaald verlof (!) gestuurd, werd tijdelijk werkloos, moest vrij nemen of de uren recupereren. 

Huishoudhulpen zonder vaccinatie-uitnodiging

Van de ondervraagde huishoudhulpen die nog geen uitnodiging hebben ontvangen om zich te laten vaccineren, gaf 60% aan geen informatie te hebben gekregen van de werkgever over de richtlijnen met betrekking tot het vaccinatieverlof. Bij de werknemers die wél geïnformeerd werden, kan vastgesteld worden dat minder dan de helft van de werkgevers de wetgeving aangaande het vaccinatieverlof toepast. Ook hier vraagt 20% van de werkgevers de afspraak te verplaatsen wanneer deze zich binnen de werkuren bevindt, en nog zo’n 32% van de huishoudhulpen krijgt een vooraf bepaald aantal uren vaccinatieverlof. Ze krijgen mogelijk dus onvoldoende tijd om zich te laten vaccineren. 

Het misbruik en de pogingen van de werkgevers om het vaccinatieverlof te omzeilen om het loon van de werknemers die zich laten vaccineren niet te betalen, zijn geen uitzonderingen, maar een veel voorkomende praktijk. Heel wat werkgevers houden zich daarbij niet aan de wetgeving inzake vaccinatieverlof. Dit ten koste van de huishoudhulpen, die al zeer lage lonen hebben en zo hun bereidheid en motivatie om zich te laten vaccineren mogelijk verliezen. Opnieuw zet de coronacrisis de lonen van deze werknemers onder druk. En net nu wanneer wij allen vaccinatie zouden moeten aanmoedigen, bestaat het risico dat een deel van de 145.000 huishoudhulpen zich niet laat vaccineren.  

Voor de drie vakbonden is deze situatie onaanvaardbaar. De lijsten van de bedrijven die de regels niet respecteren, werden overhandigd aan de inspectiediensten. De vakbonden roepen hen op om zo snel mogelijk op te treden. De betrokken ministers moeten ook hun verantwoordelijkheid nemen. Het is een vreselijke gewoonte van de dienstenchequebedrijven om een loopje te nemen met de sociale regels. Maar dat men in een door de overheid gesubsidieerde sector zo’n risico neemt met de gezondheid van de werknemers, is onaanvaardbaar. Een duidelijk politiek signaal is nodig, de rotte appels moeten eruit!