Gezondheidstoezicht - Voor ABVV Scheikunde-Petroleum is jouw gezondheid een absolute prioriteit

Veel werknemers uit de scheikunde en petroleum oefenen een risicofunctie uit waarbij men in contact komt met fysische, chemische of biologische agentia. Daarom moeten zij minstens jaarlijks langsgaan bij de arbeidsgeneesheer voor een verplicht periodiek gezondheidstoezicht. Dit gezondheidstoezicht heeft als doel de gezondheid van de werknemers te beschermen door het opvolgen en het regelmatig onderzoeken van de betrokken werknemers.

Maar eens men stopt in een risicofunctie (pensioen, andere functie, …) is het gevaar niet geweken voor de gezondheid van de werknemer. Op basis van deze overtuiging hebben we als ABVV Scheikunde-Petroleum een voortgezet gezondheidstoezicht onderhandeld en verkregen voor werknemers in de sectoren scheikunde en petroleum. Concreet betekent dit dat de (ex-)werknemer het recht heeft op een jaarlijks onderzoek bij de arbeidsgeneeskundige dienst van zijn (ex-)werkgever en dit tot 5 jaar na het rustpensioen, overstap naar andere functie of ontslag. De kosten van het onderzoek vallen ten laste van de (ex-)werkgever.

Het mag duidelijk zijn dat voor ABVV Scheikunde-Petroleum werken geen negatieve impact mag hebben op je gezondheid. De bescherming van de gezondheid van de werknemers is een syndicale prioriteit.

In dit dossier vind je meer informatie over het (voortgezet) gezondheidstoezicht. We namen een enquête af om meer kennis te verwerven over het gezondheidstoezicht bij onze leden. Vervolgens hielden we een studiedag met onze militanten om een actieve syndicale controle te ontwikkelen over dit thema. Ten slotte vinden jullie ook de sectorale cao over het voortgezet gezondheidstoezicht bij ‘tools’.

Wens je meer informatie? Heb je vragen? Je kan steeds contact opnemen met info@abvvscheikunde.be.

 

Enquête

Voor ABVV Scheikunde-Petroleum is jouw gezondheid een absolute prioriteit. Daarom peilden we in een enquête naar het gezondheidstoezicht op jouw werk: wie is je arbeidsarts? Doet je werkgever genoeg om je gezondheid te beschermen? … Het gezondheidstoezicht heeft namelijk als doel de gezondheid van de werknemers te beschermen door het opvolgen en het regelmatig onderzoeken van de werknemers.

De enquête werd ingevuld door werknemers uit de scheikunde en petroleum met een verhouding van 55% werknemers uit de chemische nijverheid, 20% uit de farmaceutische sector, 17% uit de kunststoffen en 8% uit de petroleumsector. We kwamen tot volgende vaststellingen:

Veiligheid en gezondheid niet altijd gegarandeerd
 

Graphique 1

1 werknemer op 2 uit de sectoren scheikunde en petroleum zegt dat hun job hun veiligheid en/of gezondheid in gevaar brengt waarvan 20% zegt dat hun werkgever niet voldoende maatregelen neemt om hun veiligheid of gezondheid te beschermen.

De arbeidsgeneesheer vaak niet gekend

 

Graphique 2

20% van de werknemers is in de laatste 3 jaar niet bij de arbeidsgeneesheer moeten gaan. Het is dan ook niet verwonderlijk dat 1 werknemer op 4 zijn/haar arbeidsarts niet kent. Hetzelfde aantal werknemers zou zelfs niet weten hoe de arbeidsarts moet gecontacteerd worden.

Indien men wel bij de arbeidsgeneesheer is geweest, geeft 84% van de respondenten aan dat dit in het kader was van een jaarlijks gezondheidstoezicht.

Studiedag gezondheidstoezicht

In 2021 kwam het dossier van 3M naar boven in de pers. Het bedrijf wordt ervan verdacht vervuilende producten (PFAS) op het omliggende land en in de rivier te hebben gedumpt, ook voor de betrokken werknemers kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor hun gezondheid op korte maar ook op de langere termijn. Het belang van een gezondheidstoezicht wordt hier nog maar eens mee onderstreept.

Daarom hebben we als ABVV Scheikunde-Petroleum na een gezondheidstoezicht tijdens de loopbaan ook een gezondheidstoezicht tot 5 jaar na de loopbaan verkregen tijdens de vorige sectorale onderhandelingen voor alle werknemers uit de scheikunde en petroleum die in aanraking komen met gevaarlijke stoffen.

Op 2 december hielden de afgevaardigden van ABVV Scheikunde-Petroleum een studiedag over het (voortgezet)gezondheidstoezicht om over dit thema verdere kennis te ontwikkelen. Dit met de bedoeling om met die kennis een maximale syndicale controle uit te oefenen op de werkvloer zodat de gezondheid en veiligheid van alle werknemers gegarandeerd wordt.

Persbericht

Uit een recente enquête van ABVV Scheikunde-Petroleum blijkt dat de helft van de respondenten zijn job gevaarlijk voor zijn gezondheid of veiligheid vindt. Daarbij kent 1 op de 4 werknemers de arbeidsarts niet... Dit is not done! Op vrijdag 2 december vindt onze studiedag rond gezondheid binnen het bedrijf plaats. Hét moment om de problematiek aan te pakken en voor verandering te zorgen.

Verbazende cijfers

Een maand geleden lanceerde ABVV Scheikunde-Petroleum een enquête over het medisch gezondheidstoezicht binnen bedrijven uit de scheikunde en petroleum. “De helft van de respondenten vindt dat zijn/haar job de gezondheid of veiligheid in gevaar brengt. Dit is toch wel verbazend binnen zo'n welvarende sectoren”, aldus Andrea Della Vecchia, verantwoordelijk voor ABVV Scheikunde-Petroleum.

Verder vindt 1 op de 5 werknemers dat zijn werkgever te weinig doet om zijn gezondheid en dat van de collega’s te beschermen. Meer zelf, 1 op 4 weet niet eens wie de arbeidsarts is of hoe hij deze kan contacteren. “De arbeidsarts komt op vaste tijdstippen langs, maar je kan als werknemer je arbeidsarts ook zélf contacteren wanneer dat nodig is. Onze enquête laat zien waar het schoentje dan wringt: niet alle werknemers weten wie hun arbeidsarts is”, vertelt Andrea.

“Een ander probleem is dat 1 op de 5 werknemers zijn arbeidsarts niet heeft gezien de laatste drie jaar, terwijl de werkgever verplicht is om regelmatig een bedrijfsbezoek te laten uitvoeren”, zegt Andrea.

Jouw gezondheid, onze prioriteit

Tijdens onze studiedag op vrijdag 2 december staat gezondheid op het werk centraal. Als ABVV Scheikunde-Petroleum willen we nog meer inzetten op de bewustmaking van onze delegees. Enkel zo kunnen zij een syndicale controle ontwikkelen op hun bedrijf, en kunnen zij dus nog meer hun gezondheid en veiligheid en die van hun collega’s beschermen. Hoog tijd voor verandering.

Studiedag

ABVV Scheikunde-Petroleum hield op vrijdag 2 december 2022 een studiedag met als thema het gezondheidstoezicht en de voortzetting daarvan. De deelnemers konden gedachten uitwisselen met Steven Ronsmans, professor aan de KU Leuven en arts in het Leuvense ziekenhuis, en met Wim Ceunen, afgevaardigde van ABVV Scheikunde bij BASF, die al zeer actief is op het gebied van het gezondheidstoezicht.

De afgevaardigden bespraken het thema uitgebreid. Enkele fragmenten.

1 op 2 werknemers in gevaar

Voorafgaand aan de studiedag, hebben we een enquête opgesteld voor onze leden van de scheikunde en petroleum: heb je het gevoel dat je veilig kan werken? Is je gezondheid in gevaar vanwege het werk dat je doet? Ken jij je arbeidsarts ? De antwoorden maken de gebreken in het systeem duidelijk:

  • 1 op 2 werknemers vinden dat hun werk een gevaar is voor hun veiligheid en gezondheid
  • 1 op 5 werknemers zegt dat hun werkgever te weinig maatregelen neemt om de werknemer te beschermen.
  • De arbeidsarts? 1 op 4 werknemers kent die niet.

Meer informatie over de cijfers vind je in dit artikel.

Toezicht om de effecten te voorkomen

Dokter Ronsmans
     Dokter Ronsmans

Dokter Ronsmans is niet verbaasd over de resultaten van onze enquête: “De cijfers liggen in de lijn van de verwachtingen en dat is een groot probleem. In het ziekenhuis hebben wij een raadpleging voor beroepsziekte of een vermoeden daarvan. De meeste mensen die we daar zien, vallen onder de categorie werknemers die hun arbeidsarts niet kennen of niet weten hoe ze de arbeidsarts kunnen contacteren.

Zulke situaties zorgen voor negatieve effecten voor de gezondheid op lange termijn. Hij bevestigt ook het volgende: “Bij bedrijven waar er wel voldoende controle is, lijken ook minder mensen ziek te worden. Dat is dus echt een punt om aan te werken.”

Het gezondheidstoezicht is opgericht om gezondheidseffecten van blootstellingen op het werk vroegtijdig op te sporen. Als de werknemer wordt blootgesteld aan een gevaarlijke stof, dan is het aan de arbeidsarts om zo snel mogelijk te zien of dat effect heeft. “Net daarom is het belangrijk dat de arbeidsarts exact weet wat de risico’s zijn, welke testen hij moet uitvoeren om effecten op te sporen, en vooral hoe hij die moet interpreteren. Dat is niet altijd vanzelfsprekend want niet elke arbeidsarts weet de exacte risico’s van de chemicaliën binnen een bedrijf en daarbovenop is niet elke arbeidsarts in het opsporen van die chemicaliën gespecialiseerd, voegt dokter Ronsmans nog toe.

“Een consultatie duurt gemiddeld 6 minuten”

Maxime
  Maxime Coopmans

Maxime Coopmans, medewerker van de studiedienst Welzijn, merkt op dat er een groot verschil is als we vergelijken met andere Europese landen: “In Frankrijk en in Italië hebben ze meer arbeidsartsen in verhouding met het aantal werknemers.” Omdat België zo weinig arbeidsartsen heeft, hebben door de jaren heen enkele soorten arbeid het recht op arbeidsartsen verloren, zo bijvoorbeeld beeldschermwerk. 

Zelfs arbeidsartsen geven toe niet langer in staat te zijn om diepgaande onderzoeken uit te voeren naar de gevolgen van het werk op de gezondheid bij de werknemers. Let wel: een consultatie duurt gemiddeld 6 minuten. “Als je als werknemer aan meerdere risico’s wordt blootgesteld, dan kan men onmogelijk alle nodige onderzoeken uitvoeren op die 6 minuten. Het onderzoek wordt dus heel oppervlakkig uitgevoerd”, aldus Maxime.

Een onderzoek wordt ook meteen al kwalitatiever als een arbeidsarts verbanden kan leggen tussen de resultaten van de werknemers met dezelfde blootstellingen. Dokter Ronsmans legt uit: “Als je 10 werknemers controleert en 6 van hen hebben verhoogde bloedwaarden, dan kan je concluderen dat er een effect is aan de blootstelling die ze ondergaan. Als je slechts individueel naar de resultaten kijkt, dan kan het resultaat van de bloedwaarden van een werknemer ook betrekking hebben op zijn levensstijl.

Voortgezet toezicht

Andrea
 Andrea Della Vecchia

Het gezondheidstoezicht stopt niet na de tewerkstelling. Als je op pensioen of SWT gaat of je verandert van job of van functie, dan heb je in de sectoren scheikunde en petroleum sinds 1 januari 2022 nog steeds recht op een voortgezet gezondheidstoezicht. Andrea Della Vecchia, federaal secretaris van ABVV Scheikunde-Petroleum, verduidelijkt: “Dankzij ons gaat het gezondheidstoezicht verder na het verlaten van het bedrijf. Dit toezicht betreft werknemers die reeds onder verplicht gezondheidstoezicht staan voor banen met een hoog risico in verband met activiteiten met fysische, chemische of biologische agentia.”

Dokter Ronsmans wijst op het belang voor voortgezet gezondheidstoezicht: “Kankers ontstaan bijvoorbeeld pas heel laat na de blootstelling van de chemicaliën. Naar astma zoeken heeft dan weer meer zin tijdens de blootstelling.”

Welke onderzoeken zijn nodig?

wim
    Wim Ceunen

Wim Ceunen, afgevaardigde van ABVV Scheikunde bij BASF, getuigde over hoe het gezondheidstoezicht bij hen toegepast en besproken wordt. Hij werkt in een bedrijf waar honderden verschillende chemicaliën gebruikt worden. Zij werken met een interne medische dienst en ongeveer de helft van de werknemers gaat jaarlijks op medisch onderzoek. “Er wordt ook tijdens het werk gemonitord naar de blootstellingen en daar wordt verslag van uitgebracht op het CPBW. Wij hebben rond deze cao’s proactief overleg gehad met onze arbeidsarts”, aldus Wim.

Hij wijst ook op mogelijke toekomstige ontwikkelingen: “We zitten namelijk met 28 installaties die elk zijn eigen blootstellingen heeft. Er moet een automatisch systeem komen zodat (ex-)werknemers een herinnering krijgen dat ze op controle moeten gaan. Momenteel moeten ze daar zelf aan denken.”

Er wordt nog te weinig onderzoek gedaan naar de specifieke gevolgen van elke chemisch product en naar het effect van ploegenarbeid. Dat is jammer, want daar zitten zeker ook problemen”, zegt Wim.

Hoe zit het met mij in mijn bedrijf?

Lisa
          Lisa Trogh

Dankzij Lisa Trogh van onze studiedienst Welzijn kregen de afgevaardigden ook advies over hoe ze dit onderwerp binnen hun bedrijf verder kunnen ontwikkelen. Om hoeveel werknemers gaat het? Welke functies lopen gevaar? Wat verwachten we van de arbeidsarts?

Het zal niemand verbazen dat dit thema het onderwerp zal uitmaken van talrijke lokale initiatieven van de afgevaardigden van ABVV Scheikunde-Petroleum. 

Tools

Cao voortgezet gezondheidstoezicht petroleum

Tools

CAO voortgezet gezondheidstoezicht scheikunde

Tools

Affiche - enquête gezondheidstoezicht