Fight For €14!

beloofd

Het is een feit: we passen ons gedrag aan voor onze gezondheid en die van de mensen rondom ons: social distancing, verhoogde handhygiëne,… en het dragen van een masker. Als werknemer doe ik er alles aan om mezelf en de anderen rondom mij te beschermen, maar wie beschermt mij?  Wie strijdt mee voor een eerlijk minimuminkomen voor mij? Het is na de coronacrisis meer dan ooit nodig om dit aan te pakken, want ook ik wil zekerheid. Ook ik wil beschermd worden. Strijd daarom mee met de Fight for €14 campagne en bescherm mij!

Het is ondertussen meer dan een jaar geleden dat het ABVV de Fight for €14 campagne op poten heeft gezet. Een campagne waarmee duidelijk moet worden dat een bruto minimumloon van €14 per uur (€2300/maand) broodnodig is om de levenskwaliteit van alle werknemers te verbeteren en om hen te beschermen.

Door het dragen van een masker bescherm ik mijn collega-werknemers, maar wie beschermt mij? Ik, die tijdens en ook na deze coronacrisis mijn loon heb zien slinken, ik die nog meer moeite heb om mijn facturen te betalen en vooral, ik die niet weet of er voldoende eten op tafel kan komen. Een waardige verloning is niet enkel essentieel voor het herstel en het heropbouwen van een veerkrachtige economie, maar ook voor ons. Wij, die minder dan het minimumloon verdienden en nog steeds verdienen.

Zoals Nicolas Schmit -Europees commissaris voor Arbeid en Sociale zaken- zegt: “Een op zes heeft een laag inkomen in Europa. En het merendeel is vrouw. Die lageloners hielden onze maatschappij en economie recht toen alles moest stoppen. Paradoxaal genoeg worden ze nu het hardst getroffen door de economische crisis”. Voor wie het dus vóór de coronacrisis al onmogelijk was om de eindjes aan elkaar te knopen, wordt het nu helemaal ondraaglijk.

Daarom blijven wij strijden voor een minimumloon van €14. Wij willen dat iedereen kan leven en niet overleven.

Een wettelijk minimumloon van € 14 bruto per uur, is dat onmogelijk?

Het minimumloon per uur optrekken van € 10 tot € 14, waarschijnlijk denkt u: dat is onmogelijk, onzinnig, utopisch, gedoemd om te mislukken? Maar om de dingen radicaal anders aan te pakken, de samenleving rechtvaardiger te maken en de economie efficiënter te laten draaien is een verho- ging van de laagste lonen niet alleen noodzakelijk, maar ook heel goed mogelijk. Want de crisis treft niet iedereen, er zijn voldoende financiële middelen … we moeten ze alleen daar halen waar ze zitten!

Overtuigd? Teken de petitie voor een minimumloon van € 14!

Meer info over de campagne Fight for €14

De facebookpagina

€ 14/uur: voor wie?

4 werknemers op 10 hebben het moeilijk om rond te komen!

Het minimumloon in België bedraagt € 9,65/uur bruto. Dat levert een bruto maandloon van € 1.590 op … en slechts € 1.340 netto aan het einde van de maand voor een alleenstaande die volti- jds werkt.

Deze op zich al onaanvaardbare situatie wordt nog verergerd door de sterke toename van de pre- caire contracten (interimwerk, bepaalde duur, dagcontracten, …) en deeltijdcontracten (meer dan één derde van alle werknemers werkt in dit stelsel). Deze flexibilisering van de arbeidsmarkt treft vooral de minder gewaardeerde functies en dus de laagste lonen: schoonmaaksector, thuishulp, verkoop, horeca, …

In 2016 heeft de enquête Thermomètre Solidaris nr. 9 aangetoond dat 4 werknemers op 10 moei- lijk rondkomen en slechts met veel moeite het einde van de maand halen. Dit is het resultaat van een enquête, maar zeer concrete cijfers bewijzen dat het om de harde werkelijkheid gaat.

4 werknemers op 10 hebben het moeilijk om rond te komen: de cijfers

De lonen

De Algemene Directie Statistiek van de FOD Economie publiceert elk jaar een enquête over de lonen in ons land. Het gemiddelde brutoloon voor een voltijdse werknemer bedraagt € 3.4762 Maar om een idee te krijgen van het reële inkomen van werknemers is het interessanter om naar het mediaanloon te kijken, dat wil zeggen het “middelste” inkomen: de helft van de voltijdse werk- nemers verdient minder dan € 2.976 bruto, terwijl de andere helft een loon heeft dat hoger is dan dit bedrag.

Beide bedragen (zowel het gemiddelde als het mediaanloon) zijn nochtans sterk overgewaardeerd. Verscheidene methodologische elementen in de studie van de FOD Economie verhinderen een nauwkeurige bepaling van de kloof tussen de hoge en lage lonen en de evolutie ervan. Wij gaan hier niet te diep op in, maar het gaat vooral over:

  • Het feit dat bedrijven met minder dan 10 werknemers niet worden meegerekend (waar de loon- en arbeidsvoorwaarden over het algemeen minder goed zijn).
  • Bepaalde elementen van de verloning die de laagste lonen artificieel verhogen worden meegerekend, terwijl omgekeerd andere elementen niet worden meegerekend waardoor de lonen van werknemers uit meer “begunstigde” sectoren worden ondergewaardeerd.
  • De enquête kijkt slechts naar voltijdse werknemers en houdt dus geen rekening met meer dan een miljoen werknemers die deeltijds werken. Werknemers in deze categorie oefenen vaak functies uit met de laagste verloning en het gaat om 80% vrouwen, van wie de lonen vandaag nog steeds lager liggen dan bij de mannen.

Het resultaat van al deze elementen is dat het gemiddelde en mediaanloon in België te hoog ingeschat worden. Het volstaat bv. om de gegevens over deeltijdse werknemers aan de statistieken toe te voegen. Het gemiddelde loon voor een voltijdse equivalent van € 3.476 valt dan terug op € 3.258 en het mediaanloon daalt van € 2.976 naar € 2.866.

De uitgaven

Om de twee jaar publiceert de FOD Economie een enquête over het huishoudbudget. De huishoudens worden in 4 “inkomenskwartielen” ingedeeld, d.w.z. de bevolking wordt in vier delen opgesplitst op basis van hun inkomen. Maar de methode om gegevens te verzamelen is sterk vereenvoudigd, zodat wij niet nauwkeurig kunnen nagaan hoeveel een gezin spaart of integendeel ontspaart6. Maar een vergelijking van de evolutie van zowel de uitgaven als de inkomens levert toch een aantal interessante trends en indices op.

Hieruit blijkt dat de helft van de bevolking er niet in slaagt om alle uitgaven te dekken! Deze burgers hebben geen andere keuze dan te ontsparen: schulden aangaan of een gedeelte van hun goederen verkopen (auto, woning, …).

De volgende 25%, die zich in het 3e kwartiel bevinden, heeft een vrijwel evenwichtig gezinsbudget, waarbij het inkomen ongeveer op dezelfde hoogte als de uitgaven zit. Slechts de werknemers van het vierde kwartiel, dus de 25% werknemers met het hoogste inkomen, zijn in staat om te sparen. Dus zowel de Solidaris-enquête als deze cijfers leiden tot de volgende vaststelling: minstens 40% van de werknemers ondervindt moeite om rond te komen!

Wat is hieraan te doen?

De helft van de werknemers verplichten om redelijker te zijn, minder uit te geven, het budget beter te beheren? Even ernstig blijven, graag! Als we zien hoeveel deze gezinnen jaarlijks slechts uitgeven, tussen € 20.000 en € 30.000, dan kunnen we dit echt niet overdreven of verspilzuchtig noemen.

Het inkomensniveau van deze werknemers moet dus worden opgetrokken …

Daarvoor hebben wij een oplossing: het minimumloon verhogen tot € 14/uur!

Waarom € 14?

Waardiger leven

Om iedereen in staat te stellen om in zijn of haar behoeften te voorzien, gaan wij ervan uit dat de gezinnen in staat zouden moeten zijn om jaarlijks € 30.000 bruto uit te geven. Dit stemt overeen met wat gezinnen uit het 2e inkomenskwartiel uitgeven.

Om deze doelstelling te bereiken moet uiteraard bepaald worden welk brutoloon hiervoor nodig is. Werknemers worden immers in uiteenlopende stelsels vergoed, inzake loon (uur- of maandloon), werkrooster enz.

Omdat in België een opsplitsing wordt gemaakt tussen “voltijdse” en “deeltijdse” arbeidsstelsels en omdat we ook rekening moeten houden met werknemers die een precaire job afwisselen met periodes van zogeheten (al dan niet vergoede) “inactiviteit”, zijn wij uitgegaan van een gezin van 2 personen, zonder kinderen, waarvan één persoon voltijds werkt en de andere halftijds. Om de be- rekening te vereenvoudigen gaan wij ervan uit dat de twee gezinsleden hetzelfde loon verdienen.

Dit gezin kan alleen maar het gemiddelde consumptieniveau van het 2e kwartiel bereiken als het € 14,87/uur bruto verdient. Dit is veel minder dan het uurloon van het mediaanloon (€ 18,07) en van het gemiddelde loon (€ 20,73).

€ 14/uur bruto … Sommigen zullen dat onrealistisch of ongehoord vinden. Toch stemt dit slechts overeen met een bruto maandloon van € 2.300 of iets minder dan € 1.600 netto …

Is het echt ongehoord om een minimumloon van € 1.600 netto te eisen voor een voltijdse baan?

Op dit ogenblik haalt ongeveer 15% van de voltijdse werkneemsters en werknemers niet eens dit niveau … Is dat geen ongehoorde, schandalige situatie?

Een grotere economische efficiëntie

Sommigen niet langer rijkelijk verlonen om anderen correct te voeden.

Het minimumloon met 40% verhogen, dat is toch absurd?!!! Arbeid is al veel te duur in België, wil je ons failliet doen gaan?

We horen al de kreten van afschuw opstijgen bij rechts en de werkgevers … Een eeuw geleden, toen de arbeidersbeweging de 5-dagenweek, betaalde vakantie, pensioenen of sociale zekerheid eiste, hebben ze precies hetzelfde beweerd! Toch is er niets ingestort, alleen werden de rijkdom- men eerlijker verdeeld.

Nu houdt nog altijd dezelfde essentiële kwestie ons bezig: de verdeling van de rijkdommen tussen degenen die produceren - de werknemers - en degenen die profiteren - de kapitaalbezitters. De fundamentele strijd komt erop neer dat wij een gedeelte van de door de aandeelhouders ontfut- selde winst moeten terugeisen om die opnieuw aan de werknemers te geven in de vorm van loon.

Als we geen rekening houden met de automatische indexering (die niet meer doet dan de lonen min of meer af te stemmen op de levensduurte) dan is het gemiddelde uurloon de voorbije 20 jaar slechts met 9% gestegen. Terwijl het wettelijke minimumloon - nog steeds exclusief indexering - op 20 jaar zelfs met slechts 3,5% is gestegen.

Deze quasi-stilstand van het minimumloon staat in scherp contrast met de evolutie van het me- diaan loon, wat zou betekenen dat de ongelijkheid is toegenomen. En dat klopt ook: volgens de cijfers van de OESO is het minimumloon tussen 1983 en 2015 gedaald van 57% van het mediaan inkomen naar slechts 49%. Terwijl we niet mogen vergeten dat de armoededrempel meestal op 60% van het mediaan inkomen wordt bepaald.

Het Belgische interprofessionele minimumloon beschermt dus niet tegen armoede!

We moeten zelfs vaststellen dat deze doelstelling geleidelijk steeds onbereikbaarder wordt. Over dezelfde periode zijn de dividenden die aan de aandeelhouders worden uitgekeerd vrijwel verdrie- voudigd, van € 18 miljard in 1995 tot € 50 miljard in 2014 (de piek van € 60 miljard werd in 2008 zelfs overschreden!). Dit is een stijging met … 280%! Zelfs als we van deze bruto dividenden het gedeelte aftrekken dat aan andere bedrijven wordt doorgestort (om allerlei redenen, zoals fiscale engineering of investeringsuitgaven) en als we alleen maar kijken naar de netto dividenden (bedra- gen die rechtstreeks aan natuurlijke personen worden gestort, dus aan aandeelhouders “van vlees en bloed”) dan blijft er nog … € 18 miljard per jaar over!

Deze € 18 miljard zijn het resultaat van de arbeid van werknemers en toch hebben zij er geen recht op! Wordt het dan niet hoog tijd om deze rijkdommen beter te verdelen tussen inkomsten uit ar- beid en inkomsten uit kapitaal?

Er is duidelijk voldoende marge om dit te doen. Deze herverdeling is de kern van elke oplossing nu de inkomensongelijkheid tot een ondraaglijk niveau is gestegen9. Het is overduidelijk een maatre- gel van sociale rechtvaardigheid. Maar tegelijk ook een kwestie van economische efficiëntie.

Als de laagste inkomens opnieuw mensen in staat stellen om door hun arbeid in hun behoeften te voorzien, dan wordt arbeid des te waardevoller.

Bovendien zullen deze werknemers door hun consumptie de motor van onze economie aanzwengelen. Maar als wij omgekeerd de rijksten de kans bieden om nog meer rijkdommen te vergaren, dan zal de speculatie alleen maar toenemen. Heeft de crisis van 2008, waarvan wij nog altijd de gevolgen dragen, ons niet getoond welke nefaste uitwerking speculatie en allerlei bubbels hebben …

Het minimumloon verhogen is een concrete, solidaire en efficiënte maatregel!

Meer welzijn

Betere lonen voor een rechtvaardigere samenleving

Wie de laagste lonen optrekt, neemt in de eerste plaats een concrete maatregel om financiële kwetsbaarheid en sociale ongelijkheid te bestrijden. De substantiële verhoging van het mini- mumloon die wij eisen zal 15% van de voltijdse werkneemsters en werknemers en een ruime meerderheid van de deeltijdse werkneemsters en werknemers een verhoging van hun levensstan- daard bieden.

Toch is deze maatregel niet alleen voor deze personen gunstig, maar voor alle burgers en de hele samenleving. Want een rechtvaardigere en minder ongelijke samenleving is ook een minder indivi- dualistische, minder gewelddadige samenleving, waarin het aangenamer is om te leven.

Meer loon betekent ook meer middelen voor de sociale zekerheid en de openbare diensten

  • Herfinanciering van de sociale zekerheid: de toekomst van de pensioenen garanderen en het niveau ervan optrekken, de vergoedingen in de gezondheidszorg herwaarderen, werklo- zen, zieken, mensen met een arbeidsongeval beter beschermen enz.
  • Ontwikkeling van de openbare diensten: ziekenhuizen, crèches, scholen, rusthuizen, het openbaar vervoer, universiteiten, cultuur, gerecht en veiligheid, infrastructuur, jeugd, … Al deze structuren, al deze sectoren, die te lang in de steek werden gelaten, kunnen eindelijk opnieuw worden gefinancierd en verbeterd … Ten gunste van de burgers, maar ook van de werknemers van de openbare diensten.

En hoe zit het met de gelijkheid tussen mannen en vrouwen?

Ondanks de gevoerde strijd, de bewustmaking en de reeds geboekte vooruitgang verdienen mannen en vrouwen in België nog steeds niet hetzelfde loon! In 2014 lag het gemiddelde maan- dloon van een voltijds werkende vrouw 6% lager dan bij de mannen. En als we rekening houden met het deeltijds werk bedraagt de loonkloof zelfs 20%! Voor deze situatie bestaan verscheidene oorzaken. Eén ervan is de horizontale segregatie, d.w.z. de oververtegenwoordiging van vrouwen in sociaal minder gewaardeerde sectoren, waarin de lonen ook lager liggen: schoonmaaksector, thuishulp, verkoop, horeca, … Verder speelt ook het “glazen plafond” een rol: binnen de sectoren en bedrijven bekleden vrouwen nog steeds minder hoge functies, die dus ook minder vergoed worden.

Door de laagste lonen te verhogen, vermindert men dus ook de ongelijkheid in de lonen en draagt men bij tot meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen in de samenleving.

Ook elders wordt deze strijd geleverd …

In de Verenigde Staten is de beweging “Fight for $15!” in 2012 ontstaan toen werknemers uit de fastfoodsector eisen begonnen te stellen. De militanten strijden voor een loon in de buurt van $ 15/uur, de erkenning van de vakbonden en economische en rassengelijkheid. Deze beweging is sindsdien gegroeid en heeft al verscheidene overwinningen geboekt. In de staten Californië, Pennsylvania en New York is dit minimumloon al aanvaard en hopelijk volgt de rest van het land.

Ook in Canada heeft de campagne 5-10-15, waarin verenigingen en vakbonden hun krachten bun- delen, al verscheidene successen geboekt: de provincies Ontario en Alberta hebben beloofd om het minimumloon geleidelijk te verhogen, tot een minimumuurloon van $ 15 in 2018-2019. En de strijd wordt voortgezet om dit ook in de andere provincies te bereiken …

Tot besluit

Uit deze acties in Noord-Amerika en uit de bovenstaande argumentatie kunnen wij drie lessen trekken.

In de ontwikkelde economieën zijn er grote verschillen tussen de lonen.

Werknemers “onderaan de ladder”, een groep waarin vrouwen oververtegenwoordigd zijn, krij- gen meestal het zwaarste werk in de moeilijkste omstandigheden. Bovendien kunnen zij niet eens waardig leven van hun loon. De verhoging van het minimumloon is dus in de eerste plaats een kwestie van sociale rechtvaardigheid!

Het minimumloon verhogen is mogelijk!

In de Verenigde Staten en Canada zijn er bewegingen ontstaan die overwinningen hebben geboekt, hoewel deze landen bekend staan voor hun hard liberalisme, de flexibiliteit van hun arbeidsmarkt en de almacht van de multinationals. Een aanzienlijke verhoging van het minimumloon is dus geen utopie. Het is integendeel een realistische doelstelling … Op voorwaarde dat de nodige middelen ervoor worden vrijgemaakt!

Mobilisatie werkt!

Werknemers die steeds meer geïsoleerd geraken en in precaire omstandigheden moeten werken
… dit is geen onafwendbare evolutie! Maar er is ook geen toverformule. Alleen door zich te vere- nigen en door de strijd te organiseren zullen de werknemers erin slagen om hun rechten te doen erkennen en hun arbeidsomstandigheden te verbeteren.
 

Tools

17 oktober, Werelddag van verzet tegen armoede

Tools

De liefde is essentieel...

Tools

Wist je dat… maatwerkwerknemers voor kruimels werken?

Tools

Wist je dat… je collega’s aan een minimumloon werken?

Tools

Aan een hongerloon werken? ’t Moet gedaan zijn!

Tools

En wie beschermt mij?

Tools

Schoonmaakpersoneel UGent staakt voor waardig minimumloon

Tools

Flyer: Picnic for 14

Tools

Fight for €14€ - Scheikunde