Appolinaire, Evariste, Africain,  Gaspard en Laurence: het zijn slechts enkele collega’s van de Rwandese bouwvakbond Stecoma. Tijdens een recente studiereis in Rwanda gingen we met hen op stap en leerden hun uitgebreide werking van dichtbij kennen.

Sinds 2009 werken we samen met Stecoma. Evariste Habyarimana is voorzitter van deze bouwvakbond en tijdens ons bezoek neemt hij ons mee naar een bouwwerf in een dorp op 40 km van de hoofdstad Kigali. De geasfalteerde wegen veranderen al snel in een zandweg waar alleen een 4X4 nog doorgeraakt, zeker als het geregend heeft.

Evariste: “De meeste stellingen zijn in hout en hangen soms met een paar nagels aan mekaar. Kinderen lopen op en rond de werf en veiligheidsschoenen en helmen zijn een verre realiteit. Zeker hier, ver van de hoofdstad is het moeilijk om elementaire veiligheidsmaatregelen te eisen.”

Evariste richt zich tot de aanwezige arbeiders en legt uit wat de vakbond doet. De arbeiders van hun kant vertellen dat ze geen arbeidscontract hebben. Ze noteren allen gretig het telefoonnummer van de lokale vertegenwoordiger van Stecoma.

Te laat betaald

Appolinaire was vroeger ook bouwvakker, nu is hij al 4 jaar regionaal secretaris. “Ik was het beu om altijd te laat betaald te worden. Eén van de vormingswerkers van Stecoma overhaalde me om actief te worden in de vakbond. Mijn prioriteit is nu om werknemers te overtuigen hun ledenbijdrage te betalen. Maar dat is niet evident als je geen werk- of loonzekerheid hebt”.

Stecoma ijvert hard voor de certificering van bouwvakkers. Zo krijgen ze een erkenning van verworven competenties. Dat is heel belangrijk voor een ongeschoolde arbeider.  “Elk jaar organiseert onze organisatie een uitreiking van de beroepscertificaten en dat krijgt aandacht in de media”.

Jongeren en vrouwen zijn de toekomst

Laurence is 25 en is verantwoordelijk voor de jongeren binnen Stecoma. “Jongeren hebben het niet makkelijk, de werkgevers zeggen altijd dat ze geen ervaring hebben en dat ze dus minder loon krijgen. En soms moeten ze effectief de job nog echt leren als ze aan het werk gaan.  Maar we geven hen zelfvertrouwen. Vandaag leren we hier in een workshop hoe we kunnen onderhandelen”. We vragen haar wat ze wil bereiken met haar werk. “Ik werk graag binnen de vakbond en ik wil jongeren en vrouwen overtuigen van het nut. Zo kan ik ook iets bijdragen aan de gemeenschap. En ik wil ook leren van jullie”.

Goede praktijken

Africain tenslotte is één van de drijvende krachten achter het project: “ We appreciëren de samenwerking met jullie omdat jullie echte kameraden zijn”, verduidelijk hij. “Zonder ons de les te spellen, leren we meer over jullie syndicale werking, hoe de sectorale onderhandelingen werken, en hoe het veiligheidsbeleid op een werf georganiseerd is. Maar jullie staan ook open voor goede praktijken bij ons: hoe we via onze vakbondswebsite arbeiders aan een job helpen, hoe we communiceren via sms en hoe we vrouwen een plaats geven in onze werking”.