Circulaire economie en de gezondheid van de werknemers

Bij de overgang naar een circulaire economie in de scheikunde (= bestaande materialen recycleren en hergebruiken) is het van belang de juiste balans te vinden tussen het stimuleren van recyclage en het voorkomen van het opnieuw verspreiden van gevaarlijke stoffen, zo toont Europese regelgeving.

De Europese regelgeving inzake veiligheid van stoffen (REACH) wil het risico van stoffen voor mens en milieu verminderen door de meest schadelijke stoffen uit te faseren of te vervangen door minder schadelijke stoffen. REACH hanteert het begrip zeer zorgwekkende stoffen of substances of very high concern (SVHC).

Materialen en grondstoffen die gerecycleerd worden, vallen onder de Europese regelgeving REACH. Gerecycleerd materiaal dat zeer zorgwekkende stoffen bevat, mag niet meer gebruikt worden tenzij een autorisatie op één van de twee volgende manieren verkregen wordt:

  • de aanvrager moet kunnen aantonen dat de risico’s voldoende onder controle zijn;
  • er moet aangetoond worden dat de socio-economische voordelen bij een verderzetting van het gebruik van de stof opwegen ten opzichte van de risico’s en er geen passende alternatieven voor handen zijn.

Dit tweede punt verdient in het bijzonder onze aandacht. Zijn er socio-economische voordelen die meer waard zijn dan de gezondheid van de werknemers en bij uitbreiding van alle burgers?

Niet iedereen is voorstander van deze uitzonderingsprocedure die al heeft geleid tot een minder strikte normering van bepaalde stoffen. Bovendien is er nood aan internationale afspraken met het oog op een even kwaliteitsvolle regelgeving buiten Europa, waar het autorisatieregime niet geldt.

De Belgische reglementering op de productie, verwerking en het gebruik van gevaarlijke producten heeft verschillende mechanismen om de gezondheid en veiligheid van de werknemers te beschermen. Naast een periodiek gezondheidsonderzoek moet de werkgever ook een structuur opzetten van preventie (vervanging door minder schadelijke producten) en collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen, dit in overleg met de werknemersvertegenwoordigers in het Comité voor Preventie en bescherming op het werk.

Als ABVV Scheikunde zijn we voorstander van een circulaire economie op voorwaarde dat het hergebruik van gevaarlijke stoffen, die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid van de werknemers en de burgers, onder alle omstandigheden verboden wordt.