De voorbije weken stromen de beelden van Israëlische luchtbombardementen in Gaza binnen. Bij die bombardementen worden burgers niet ontzien en wordt de bevolking tot doelwit gemaakt van een collectieve bestraffing in strijd met het internationaal humanitair recht. Burgers krijgen het bevel te vertrekken uit het noordelijke deel van de reeds overbevolkte Gazastrook, zo niet worden ze beschouwd als medeplichtig met Hamas. Het tot militairedoelwit verklaren van een hele stad schendt het principe dat steeds onderscheid gemaakt moet worden tussen burgers en de strijdende partijen. Die woorden worden ook in daden omgezet via de bombardementen van een nooit geziene intensiteit. We zijn bijgevolg dagelijks getuige van oorlogsmisdaden. Voor alle duidelijkheid, de aanvallen van Hamas en andere Palestijnse gewapende groepen op Israëlische burgers zijn, net als het gijzelen van burgers, ook oorlogsmisdaden. En niets verantwoordt oorlogsmisdaden.

Sommige Europese overheden krijgen zelfs amper de vraag over de lippen om het internationale humanitaire recht te respecteren. Ons land doet dat wel en is ook voor een onmiddellijk staakt-het-vuren. België moet al het mogelijke doen om ook anderen te overtuigen van de noodzaak hiervan.

Maar ons land moet meer doen dan alleen een krachtige diplomatieke rol spelen. Het moet zijn rol als soevereine staat ten volle spelen in de praktische toepassing, op zijn grondgebied, van de internationale regels die het heeft onderschreven.

CONTROLE TE LAKS

Het Wapenhandelsverdrag stelt dat staten geen overdracht van wapens mogen toelaten wanneer ze kennis hebben dat die gebruikt worden voor oorlogsmisdaden en aanvallen gericht tegen burgers en burgerdoelwitten. Die verplichting geldt ook voor doorvoer. Alle staten hebben dus de verantwoordelijkheid om te zorgen dat hun grondgebied, hun luchtruim, hun havens en hun luchthavens niet gebruikt worden om een land te voorzien van de middelen waarmee oorlogsmisdaden gepleegd dreigen te worden.

Helaas is in België het wettelijk kader voor de controle op doorvoer veel te laks en, voor de overheden op verschillende niveaus, is het te makkelijk en vooral heel comfortabel om hun bevoegdheden niet uit te oefenen.

De afgelopen jaren zijn er voorbeelden geweest van doorvoervergunningen die overhaast werden verleend of na minimalistische controles. Sinds 7 oktober blijkt uit bijkomende informatie dat de controles, ondanks de dramatische ontwikkelingen in de situatie in de Gazastrook, niet zijn versterkt. De Belgische autoriteiten in brede zin zwijgen over de aard van bepaalde overdrachten van materialen of over de inhoud van bepaalde ladingen, zowel door de lucht als over zee, hoewel ze op zijn minst het vermogen zouden moeten hebben om te ontwarren wat werkelijkheid of manipulatie is. Wij eisen opheldering en volledige en transparante informatie, gevolgd door concrete en effectieve acties binnen het raamwerk van de bevoegdheden van een soevereine staat.

We verzetten ons overigens net zo hard tegen wapentransfers die Hamas in staat stellen om oorlogsmisdaden te begaan. Daarom ook dat we de internationale gemeenschap oproepen een alomvattend wapenembargo aan alle partijen betrokken bij het geweld op te leggen. Tot dat er is, moeten onze overheden in gang schieten en mogen ze niet – in strijd met hun internationale verplichtingen en de eigen beleidslijnen – de andere kant op blijven kijken.

We roepen daarom de federale en gewestelijke overheden op om onmiddellijke actie te ondernemen om doorvoer van alle militair materiaal aan de strijdende partijen te verhinderen conform wat het Wapenhandelsverdrag voorziet.

Ondertekend door Hans Lammerant, Vredesactie; Carine Thibaut en Wies De Graeve, Amnesty International België; Manuel Lambert, Ligue des Droits Humains; Marc Leemans, ACV; Miranda Ulens, ABVV; Thierry Bodson, FGTB; Marie-Hélène Ska, CSC; Ludo De Brabander, Vrede; Stefan van Nieuwinckel, Pax Christi Vlaanderen; Els Hertogen, 11.11.11; Arnaud Zacharie, CNCD; Coralie Mampaey, CNAPD; Grégory Mauzé, Association belgo-palestinienne (ABP)