Een inclusieve werkplek is belangrijk. Iedereen moet zich goed voelen in zijn of haar job. We spraken met Brigitte, interne preventieadviseur bij de Algemene Centrale – ABVV. Brigitte heeft een enorme drive voor welzijn op het werk: ze focust zich op het bevorderen van een veilige, gezonde en aangename werkomgeving en biedt ondersteuning aan werknemers en werkgever. Op deze manier kunnen uitdagingen geïdentificeerd en opgelost worden, zodat iedereen optimaal kan functioneren en zich goed voelt in zijn of haar job. Daarbij speelt het thema (peri)menopauze een belangrijke rol, omdat een open en ondersteunende werkcultuur essentieel is voor het welzijn van alle medewerkers.

Wat is de (peri)menopauze?

Brigitte: Hoewel de (peri)menopauze een normale levensgebeurtenis is voor vrouwen, wordt het nog vaak omgeven door taboes en onwetendheid. De perimenopauze is de overgangsperiode in het leven van een vrouw die voorafgaat aan de menopauze, vaak aangeduid als ‘de overgang’. Het is een fase waarin het lichaam van een vrouw intense hormonale veranderingen ondergaat, voornamelijk door een daling van de oestrogeenspiegel. Dit kan gepaard gaan met verschillende symptomen, zoals opvliegers, stemmingswisselingen, slaapproblemen, vermoeidheid, gewrichtsklachten, enz. Deze periode kan enkele jaren duren. De menopauze markeert het definitieve einde van de vruchtbare fase van een vrouw en wordt vastgesteld wanneer zij twaalf maanden geen menstruatie meer heeft gehad. Dit gebeurt meestal tussen de 45 en 55 jaar, maar kan ook eerder of later plaatsvinden.

Wat kan de impact voor vrouwen zijn op het werk als ze in deze fase zitten?

Wat vrouwen doormaken door de (peri)menopauze reikt verder dan het privéleven – het heeft ook een duidelijke impact op de werkvloer. Door de stijgende pensioenleeftijd blijven steeds meer vrouwen van 45+ actief op de werkvloer waardoor de (peri)menopauze bijgevolg steeds meer aandacht vereist. Veelvoorkomende symptomen zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, opvliegers of stemmingswisselingen kunnen hun functioneren belemmeren. Veel vrouwen voelen zich hierdoor vaak minder energiek of productief. Bovendien is er vaak onvoldoende begrip van collega’s of leidinggevenden, wat extra stress veroorzaakt. Veel vrouwen durven dit onderwerp niet bespreekbaar te maken, uit angst voor onbegrip of omdat het simpelweg nog een taboe is. Zonder de juiste steun kan de combinatie van klachten en werkdruk zelfs leiden tot burn-out of langdurige afwezigheid – iets wat we niet zomaar mogen negeren!

Wat kan er gedaan worden op het werk voor vrouwen in de menopauze?

Een open organisatiecultuur is cruciaal, waarbij de menopauze bespreekbaar wordt gemaakt via trainingen en bewustwordingssessies voor zowel medewerkers als leidinggevenden. Flexibele werkregelingen, zoals aanpasbare uren, thuiswerkopties, extra pauzes of meer verlof kunnen vrouwen helpen om beter met hun symptomen om te gaan. Ook het aanpassen van taken, zoals het verlichten van fysieke belasting en het bieden van meer ruimte voor focus, kan de werkdruk verlagen. Gezondheidsondersteuning, zoals coaching, welzijnsprogramma’s of toegang tot een menopauzeconsulent, maakt eveneens een groot verschil. Daarnaast kunnen ook je preventieadviseur en vertrouwenspersonen ondersteuning bieden.

In bepaalde sectoren zijn er al mogelijkheden om hierop in te zetten, zoals in de scheikunde met het Demografiefonds dat maatregelen financiert die leiden tot werkbaarder werk. 

Zelf ben ik ook niet bij de pakken blijven zitten. Bij de Algemene Centrale - ABVV heb ik een werkgroep opgericht om ervaringen en ideeën uit te wisselen, bewustwording te vergroten en praktische suggesties te doen. Het spreekt voor zich dat alle collega’s, vrouwen én mannen, van harte welkom zijn om hun steentje bij te dragen.

Een collegiale en ondersteunende werkomgeving waarin vrouwen zich begrepen en gesteund voelen, zou de norm moeten zijn. Rekening houden met ieders behoeften is een essentieel onderdeel van een inclusieve werkcultuur waarin iedereen zich goed voelt en optimaal kan functioneren.

Is de menopauze enkel een thema dat vrouwen aanbelangt?

Absoluut niet! De menopauze is een thema dat ons allemaal aangaat. Hoewel de fysieke symptomen specifiek zijn voor vrouwen, heeft de impact ervan invloed op het hele team en de organisatie. Collega’s en leidinggevenden kunnen een belangrijke rol spelen door begrip en steun te tonen. Bovendien is het erkennen van de menopauze een stap naar een inclusieve werkplek waar iedereen, ongeacht levensfase of omstandigheden, zichzelf kan zijn. Een werkcultuur die rekening houdt met de (peri)menopauze zorgt voor meer betrokkenheid, minder uitval en een positievere werkomgeving voor alle medewerkers.

Welke boodschap wil je nog meegeven aan onze lezers?

De menopauze is geen taboe, maar een normale levensfase waar we gewoon rekening mee moeten houden. Met openheid, begrip en passende steun zorgen we samen voor een werkplek waar iedereen zich gewaardeerd voelt. Kortom: aan de slag! Erken dit thema, luister naar elkaar en maak samen het verschil!


Fotocredits: © Jo photography