Wat is presenteïsme?

Presenteïsme is een fenomeen dat verwijst naar de situatie waarin werknemers aanwezig zijn op de werkplek, maar niet volledig gezond zijn door gezondheids- of persoonlijke problemen. Dit staat in contrast met absenteïsme, waarbij werknemers door ziekte thuis blijven.

Wat zijn de mogelijke redenen van presenteïsme?

• de vrees voor negatieve consequenties van afwezigheid.
• Mogelijke druk van collega’s of werkgevers, en een cultuur waarin aanwezigheid wordt gewaardeerd boven productiviteit.

Wat zijn belangrijke oorzaken van presenteïsme?

• De werkcultuur
• In veel organisaties heerst er een cultuur die aanwezigheid waardeert boven daadwerkelijke prestaties. Werknemers voelen druk om present te zijn, ook als ze niet in staat zijn om goed te presteren.
• Economische onzekerheid
• In onzekere tijden zijn werknemers minder geneigd zich ziek te melden uit angst om hun baan te verliezen of negatieve beoordelingen te krijgen.
• Verantwoordelijkheid
• Werknemers die verantwoordelijkheden hebben, (zoals projecten of naar andere collega’ s toe,…), kunnen het gevoel hebben dat ze niet kunnen afwezig zijn, zelfs als ze zich niet goed voelen.

Wat zijn gevolgen van presenteïsme?

• De gevolgen van presenteïsme zijn aanzienlijk en kunnen zowel de werknemer als het bedrijf negatief beïnvloeden:
• Verminderde productiviteit: Werknemers die fysiek aanwezig zijn maar mentaal of emotioneel afwezig, kunnen onvoldoende bijdragen aan hun taken, wat leidt tot een afname van de algehele productiviteit.
• Langdurige gezondheidsproblemen: Werknemers die blijven werken ondanks ziekte of stress, kunnen hun gezondheid op lange termijn schaden en uiteindelijk leiden tot ernstigere gezondheidsproblemen en langere ziekteverzuimperiodes.

Wat kunnen management en werknemersvertegenwoordigers doen om presenteïsme tegen te gaan?

• Om presenteïsme tegen te gaan, kunnen bedrijven verschillende strategieën toepassen:
• Creëer een ondersteunende werkcultuur: Het is belangrijk dat werkgevers een cultuur bevorderen waarin open communicatie over gezondheid en welzijn wordt aangemoedigd. Werknemers moeten zich veilig voelen om zich ziek te melden zonder angst voor repercussies.
• Betere balans tussen werk en privéleven: introduceer, afhankelijk van de behoeften van werknemers, flexibele werktijden om hen in staat te stellen een balans te vinden tussen werk en privéleven.
• Gezondheids- en welzijnsprogramma's: Investeren in programma's die gericht zijn op de fysieke en mentale gezondheid van werknemers kan helpen om de algehele werkomgeving te verbeteren en het risico op presenteïsme te verminderen.

Conclusie:

Presenteïsme is een complex probleem dat de menselijke relaties en de manier waarop bedrijven werken beïnvloedt. Het is essentieel dat management en werknemersvertegenwoordigers het eens worden over maatregelen om de gezondheid te waarborgen en de arbeidsomstandigheden te verbeteren. Het aanpakken van presenteïsme vereist een combinatie van cultuurwijziging, visie en aandacht voor welzijn op het werk.

Het Demografiefonds kan gebruikt worden als hefboom om dergelijke veranderingen teweeg te brengen. Dit Fonds biedt financiële steun aan bedrijven die investeren in de kwaliteit van werk en het leven van hun werknemers. Extra vrije dagen? Een lichtere werklast? Medische check-ups, ? Specifieke maatregelen voor werknemers in nacht- en ploegenarbeid. Bovenwettelijke maatregelen om gezondheid en welzijn te bevorderen? Dit zijn slechts enkele van de maatregelen waarvoor spelers in de sector steun kunnen krijgen van het Demografiefonds. Is het een oplossing voor alles? Nee. Het is een hefboom om de arbeidsomstandigheden in het bedrijf te verbeteren. Meer weten? Raadpleeg ons online dossier.

Bronnen:

Presenteïsme aanpakken voor een gezondere werkplek - Shiftbase

Het belang van aandacht voor Presenteïsme - BrinQer

vroome-2010-long.pdf (tno.nl)

Ziek, maar present! - Psychologies magazine België