Sociale dumping haalt de lonen en de arbeidsvoorwaarden onderuit in tal van sectoren: in de bouw, de schoonmaak, maar ook in de transport en de horeca. Een herziening van de Europese detacheringsrichtlijn zou verandering moeten brengen. Maar er is weinig hoop op een grondige aanpak.

Die sociale dumping heeft twee gezichten. Er is de flagrante fraude, waarbij buitenlandse werknemers uitgebuit worden, met miserabele loontjes, in mensonwaardige omstandigheden, zonder enige bescherming. Maar er is ook de wettelijke sociale dumping waar de Europese detacheringsrichtlijn voor zorgt. Die regelt hoe buitenlanders in Europa in gastlanden kunnen werken. De belangrijkste regel is dat zij het loon van het gastland moeten krijgen, maar dat hun sociale zekerheid in hun moederland wordt betaald. Daardoor zijn werknemers uit landen als bijvoorbeeld Polen of Portugal bij ons goedkoper.

Zo lek als een zeef

'Wettelijke' sociale dumping zeggen we, maar eigenlijk is dat veel gezegd. Want de Europese detacheringsrichtlijn is zo lek als een zeef en laat de deur wijd open voor allerhande misbruiken. Samen met de hele vakbeweging voeren we al lang actie om die Europese richtlijn grondig te corrigeren. Ook werkgevers en politieke partijen dringen daar op aan.

De Europese Commissie beloofde de regelgeving tegen december 2015 te verbeteren. Pas nu, drie maanden later, heeft Europees Commissaris Marianne Thyssen haar plannen op tafel gelegd. Dat is niet alleen rijkelijk laat, de herziening stelt ook maar weinig voor. Too little, too late, zoals men in het Engels zegt.

De herziening pakt de sociale dumping niet ten gronde aan. Marianne Thyssen kiest alleen voor kleine ingrepen, volstrekt onvoldoende. Er wordt niets gedaan aan de verschillen in socialezekerheidsbijdragen, waardoor de richtlijn in de praktijk blijft zorgen voor wettelijk toegelaten sociale dumping. Er wordt ook met geen woord gerept over het probleem van de schijnzelfstandigen.

Beter, maar verre van genoeg

Wat staan er dan wel in de herziening. Gedetacheerde werknemers moeten het volledige zelfde loon krijgen als de werknemers in het gastland, en niet langer alleen maar het minimumloon. Gedetacheerde werkkrachten via uitzendkantoren moeten eveneens hetzelfde loon krijgen. En ook bij onderaanneming moeten gedetacheerde krachten gelijk loon krijgen. Een detachering mag ten hoogste 24 maanden duren.

Niemand zal tegenspreken dat dit verbeteringen zijn. Alleen zijn ze verre van voldoende om de sociale dumping en de uitbuiting van buitenlandse werknemers daadkrachtig tegen te gaan.

Met onze vakbond blijven we aandringen op doeltreffende maatregelen, met goede controlemechanismen en met effectieve sancties tegen fraudeurs. Er moet ook een echt sociaal Europa tot stand gebracht worden. Dat houdt in dat de sociale zekerheid naar boven toe moet worden geharmoniseerd. Nu gaat het de omgekeerde richting uit.