De Europese commissie heeft eindelijk een voorstel goedgekeurd om de richtlijn rond beroepsgebonden kankers te herzien. De tekst voorziet verplichte grenswaarden voor 13 bijkomende kankerverwekkende stoffen. Jaarlijks sterven 100.000 werknemers in de Europese Unie door blootstelling aan dergelijke stoffen. Een belangrijke vooruitgang dus, maar tegelijk ook ruim onvoldoende.

De nieuwe tekst wil voor 13 kankerverwekkende stoffen maximale grenswaarden opleggen. De vorige richtlijn deed dit slechts voor 5 stoffen. In totaal komen we nu dus aan 18. Tegen eind dit jaar zouden daar nog eens 12 stoffen bijkomen.

Een aanpassing van de richtlijn werd al aangekondigd in 2002 maar zat sindsdien in het slop, onder meer door het REFIT programma dat de ‘administratieve last’ voor het bedrijfsleven wil vereenvoudigen. Het is dus positief dat de protesten van lidstaten, actiegroepen en vakbonden deze status quo eindelijk hebben kunnen doorbreken.

Een kleine stap

Maar we moeten ook kritisch blijven. Het aantal gevaarlijke stoffen op de werkvloer wordt geschat op maar liefst 50.000. Het Europees Verbond van Vakverenigingen had een lijst van 71 stoffen en productieprocessen opgesteld waarvoor het volgens haar dringend noodzakelijk is om grenswaarden vast te leggen.
Daarnaast liggen de grenswaarden die de commissie voorstelt voor een aantal stoffen een stuk hoger dan wat in verschillende landen nu al van toepassing is. Dit is het geval voor 10 van de 13 stoffen.

Een voorbeeld is kwartsstof (kristallijn silica) dat een stoflong en longkanker veroorzaakt. De commissie stelt een grenswaarde voor van 100 microgram, terwijl verschillende landen, waaronder België, nu al een grenswaarde van 50 hebben. Deze Europese grenswaarde biedt onvoldoende bescherming voor de 5 miljoen werknemers die in Europa aan deze stof worden blootgesteld, aldus het Europese vakbondsinstituut ETUI.

Aanpassingen in België

Voor de Belgische wetgeving zal er niet heel veel veranderen. Alle stoffen in de nieuwe richtlijn zijn in België al opgenomen in twee koninklijke besluiten rond gevaarlijke chemische en kankerverwekkende stoffen. Voor 5 stoffen van de 13 was België bovendien al strenger dan wat Europa nu voorstelt.

De bal ligt nu in het kamp van het Europees parlement en de raad van ministers. Die kunnen proberen het voorstel nog te verbeteren, en er bijvoorbeeld voor zorgen dat het toepassingsgebied van de wet wordt uitgebreid naar reprotoxische stoffen (die een invloed hebben op de vruchtbaarheid), wat al jarenlang gevraagd wordt door de vakbonden en gezondheidsorganisaties.