In Brussel werd onlangs een werkneemster ontslagen om dringende reden omdat ze tijdens een conflict haar woede ten aanzien van een collega uitte op Facebook. De Algemene Centrale trok naar de arbeidsrechtbank en die oordeelde dat er geen sprake was van grove fout.  De werkneemster had de naam van de collega niet vernoemd en haar bericht was ook enkel zichtbaar voor haar vrienden. Een belangrijke uitspraak maar tegelijk nog maar eens een waarschuwing dat je als werknemer voorzichtig moet omspringen met sociale media. 

Facebook, Twitter, instagam, het zijn heel praktische fora om te communiceren, evenementen bekend te maken, foto’s te delen,... Het is echter niet zonder gevaar om zomaar allerlei dingen te vertellen over je bedrijf of werkgever. De vrijheid van meningsuiting heeft beperkingen.

De juridische dienst van de Algemene Centrale – ABVV trekt aan de alarmbel en raadt ons aan om voorzichtig om te springen met sociale netwerken.

Kan mijn werkgever mij ontslaan als ik hem op internet bekritiseer?

Sancties zijn altijd mogelijk. Van een gewone waarschuwing tot ontslag om dwingende reden. In dit laatste geval zal de rechter uiteraard beslissen. Momenteel leunt de rechtspraak eerder aan de kant van de werkgevers in dergelijke gevallen.

Bovendien zijn werkgevers sinds april 2014 verplicht om ontslagen te motiveren (*). Met als gevolg dat werkgevers vaak op zoek zijn naar de geringste reden om het ontslag te verantwoorden.

Is mijn Facebook-pagina niet privé? En wat met de vrijheid van meningsuiting?

De weinige bestaande wetten werden vóór het fenomeen van de sociale media ontwikkeld en zijn dus niet aangepast aan deze situaties.

De rechtbanken beslissen dus per geval. Hoewel alles afhangt van het “evenredigheidsbeginsel”, gaat de rechtspraak er vaak van uit dat zelfs rekening houdend met de vrijheid van meningsuiting en recht op kritiek waarover de werknemer beschikt, hij zijn werkgever “achting en eerbied verschuldigd” blijft.

De rechtbanken beschouwen dat wat geschreven wordt op internet niet privé is en dat de werknemer niet mag schuilen achter het principe van schending van het privéleven, gelet op het feit dat de betrokken uitlatingen voor iedereen toegankelijk zijn.

Mag mijn werkgever mij verbieden om op Facebook te gaan tijdens mijn werkuren?

Ja. Maar het moet vermeld zijn in het arbeidsreglement. Uiteraard mag hij je niet verbieden om het te doen buiten de arbeidsuren... maar er verschijnen hoe langer hoe meer arbeidsreglementen of –overeenkomsten waarin staat dat de werknemer zich te allen tijde moet onthouden van commentaar op zijn werkgever of onderneming.

Mag mijn werkgever informatie verzamelen over mij op Facebook of internet om een “dossier” tegen mij samen te stellen?

Een werkgever heeft geen toestemming om persoonlijke informatie op te zoeken op internet, met het oog op het opmaken van het “profiel” van een personeelslid. In de praktijk is dit echter zo goed als onmogelijk te controleren.

Wat mag ik uiteindelijk nog zeggen op sociale media zonder risico op sancties?

Je mag de werkgever of onderneming niet bekritiseren. Maar je mag ook niet ontslagen worden als je bv. schrijft “mijn werk is saai” of “mijn job werkt op mijn zenuwen”... het is soms een dunne grens.

Zo werd een zwangere werkneemster die de nodige attesten niet kreeg van haar werkgever voor de mutualiteit, ontslagen omdat ze op Twitter geschreven had dat ze haar bedrijf “niet kon uitstaan”. De rechter besliste toen in het voordeel van de werkgever.

Heb ik toch het recht om informatie vrij te geven, syndicale meningen op mijn pagina te publiceren?

Dat is een ander verhaal, dat te maken heeft met vrijheid van meningsuiting. Wees echter nooit beledigend en vermeld nooit de naam van je onderneming.

Kan ik mijn werkgever tegenhouden om toegang te krijgen tot de informatie die ik op sociale netwerken verspreid?

Vergeet niet je vertrouwelijkheidsparameters goed in te stellen. Aarzel niet om de toegang tot je account te beperken. Soms beland je informatie heel gemakkelijk op internet. Het volstaat dat je werkgever je naam een voornamen intikt in een zoekmachine om rechtstreeks op je Facebookprofiel terecht te komen, als je deze optie niet hebt uitgeschakeld.

Een andere mogelijkheid is het gebruiken van een pseudoniem.

Behoed je ook voor het per ongeluk automatisch synchroniseren tussen privé- en werkaccounts, wat bv. heel gemakkelijk kan gebeuren met smartphone applicaties!

(*) Nieuwe CAO 109 van de NAR betreffende de motivering van het ontslag. Wanneer een ontslagen werknemer dit vraagt, zal de voormalige werkgever concrete redenen moeten geven voor het ontslag.