Midden november trok AC Limburg met een delegatie van een tiental secretarissen en delegees naar Cuba. Ze bezochten er bedrijven en namen deel aan de allereerste conferentie van de bouwvakbond SNTC. Ze werden getroffen door de moeilijke omstandigheden waarin de bedrijven moeten werken en de lage lonen. Een verslag. 

De  weersomschrijving mag je zowel letterlijk als figuurlijk nemen.  De naweeën van de orkaan zorgden voor weinig zon en veel regen. Maar de wederopbouw van alle vernielingen door de orkaan kost ook massaal veel geld.  Het zo al schaarse bouwmateriaal wordt hiervoor gebruikt.

De grootste orkaan die al 50 jaar over Cuba waait is echter deze van de blokkade door de Verenigde Staten.  De constante wurging van de Cubaanse economie is crimineel.

Machines van 40 jaar oud

We genoten van welgeteld één toeristische dag in Trinidad.  Alle andere dagen  namen we deel aan de eerste conferentie van de SNTC (de centrale van de bouw in Cuba) en/of legden we syndicale bezoeken af aan bedrijven.

Tijdens de bedrijfsbezoeken was het ontroerend om te zien hoe fier de mensen zijn op hun bedrijf. Met gloed vertelden ze over hoe ze hun bedrijf runden en dit met machines die minstens 40 jaar oud zijn.  Vervangstukken moeten ze zelf maken.  Door de blokkade raken ze niet aan nieuwe machines en/of aan een financiering voor investeringen.  De blokkade werd dan ook telkens vernoemd samen met de eis dat deze moest worden opgeheven.

Het is duidelijk dat er een meer professionele wind waait dan vroeger.  We kregen volwaardige bedrijfsfilmpjes te zien.  Men schetste sterkte-zwakte analyses van het bedrijf.

Slecht betaald

Ons respect voor hen kon alleen maar groeien.  Daar waar de coöperatieven goed werken kan men naar Cubaanse maatstaven goed betalen.  De vakbondskaders verdienen –net als heel veel Cubanen - te lage lonen.  Lonen die de levensduurte niet dekken.  Veel producten zijn in Cuba duurder dan bij ons.

Een voorbeeld: De kledingswinkels Benetton en Pepe Jeans in Havana worden door de Cubanen ‘museums’ genoemd.  Iedereen gaat er naar kijken maar niemand koopt iets.  Zelfs wij , Westerse toeristen, kunnen beter in België naar Benetton gaan.  Veel goedkoper!

De Cubaan heeft het dan ook moeilijk.  De lonen zijn door de regering verhoogd maar niet voldoende.  Het toelaten van coöperatieven en zelfstandigen heeft voor een deel van de Cubanen voor verbetering gezorgd.  De Cubanen zijn blij met deze ontwikkeling.  Ontwikkelingen die de regering heeft stopgezet.  Ze willen eerst een degelijke audit doen.

Goede krachten verdwijnen

Het toelaten van de privé initiatieven heeft ook een aantal negatieve consequenties.  Zo verdwijnen goede krachten uit de staatssectoren om “privé” te werken.  Hooggeschoolden die werken voor de staat zijn slecht betaald.  Bouwvakkers, taxichauffeurs die privé werken, mensen die in het toerisme actief zijn,  verdienen meer dan een dokter of een prof aan de universiteit.   Belastingen (die vroeger niet bestonden) worden ontweken. 

Niet alle coöperatieven zijn succesvol. Sommige bouw coöperatieven hebben het momenteel moeilijk omdat ze –door de voorrang die gegeven wordt aan wederopbouw na de  orkaan- niet aan materiaal kunnen geraken om hun projecten mogelijk te maken.

De Cubanen zijn inventief in hun overlevingsstrijd.  Maar ze hebben nood aan onze steun , waarbij de steun tegen de blokkade de belangrijkste is.