Sinds 2009 stimuleert de Cubaanse overheid de ontwikkeling van de privé-sector. Op 8 jaar tijd groeide het aantal personen actief in de privé-sector van 17% naar 30% van de werkende bevolking. Maar in augustus 2017 riep de overheid deze ontwikkeling een halt toe. Door een gebrekkige en lakse controle werd de reglementering van de sector niet naar behoren gerespecteerd. Nu heeft de overheid een nieuw reglement klaar.

In de Cubaanse privé-sector gaat het voornamelijk over landbouwers en de zogenaamde “cuentapropistas”. De cuentapropista is een persoon die voor eigen rekening werkt. Voor een 200-tal beroepen kan men een licentie aanvragen. Ze mogen de prijs voor hun diensten of producten zelf bepalen en betalen belastingen en sociale zekerheidsbijdragen. Ze kunnen ook personeel aanwerven.

Het aantal cuentapropistas steeg van 135.000 in 2009 tot bijna 600.000 einde 2017. De horeca,  het personentransport en de bouw zijn de voornaamste sectoren.  

Wildgroei

Maar er was nood aan een herschikking van de privé-sector. Door een gebrekkige en lakse controle werd de reglementering niet naar behoren gerespecteerd. Grondstoffen en productiemiddelen werden op illegale manier bekomen, belastingontduiking was de norm. Aan de hand van stromannen werden ketens van restaurants uitgebouwd, de rechten van in dienst genomen personeel werden systematisch geschonden, enz.

Het nieuwe kader

In december zal het nieuwe reglement in werking treden. In de eerste plaats komt er een reorganisatie van de licenties. Een aantal beroepen worden gegroepeerd. Daarnaast komen er een aantal beperkende maatregelen. Per persoon kan voortaan maar één licentie toegestaan worden. Per woning moet er gekozen worden tussen de opties restaurant, koffiehuis of bar.

Concentratie

De licenties voor een aantal diensten (coach bijlessen, boekhouder, fitnesstrainer, enz.) laten niet toe personeel in dienst te nemen. Op die manier wil men de concentratie van activiteiten in handen van één cuentapropista vermijden en de weg naar de uitbouw van bedrijven, academies en immobiliënkantoren versperren.

Het opkopen en doorverkopen van goederen blijft verboden om speculatie te vermijden. Een cuentapropista mag dus uitsluitend zelf geproduceerde of verwerkte produkten aan de man brengen.

Geen nieuwe belastingen

Er komen geen nieuwe belastingen maar de vrijstelling van de belasting op het in dienst nemen van minder dan 5 werknemers vervalt. Ten slotte worden alle overtredingen en sancties in één document gegroepeerd. De controle door interdisciplinaire teams wordt strenger en de sancties zwaarder.  

De Cubaanse weg

De cuentapropistas blijven wat op hun honger zitten wat betreft directe import van grondstoffen en uitrusting, of de oprichting van kleine bedrijven met juridische persoonlijkheid.

Anderzijds blijft de Cubaanse overheid de privé-sector duidelijk steunen.  Maar ze wil niet weten van nieuwe rijken of miljonairs naar Chinees model en wil de concentratie van rijkdom tegengaan. Cuba wil op haar eigen manier naar een welvarend en duurzaam socialisme toegroeien.