Op 21 en 22 november kwamen zo’n 120 maatwerkers samen op het vakcongres van ABVV Maatwerk. Werkbaar werk was het centrale thema van dit congres, gezien er aan de werkbaarheid nog hard moet worden gewerkt in de maatwerkbedrijven. Naast de werkgroepen en vele debatten, gaven verschillende sprekers waardevolle inzichten over het onderwerp. Twee leerrijke en interessante dagen met een duidelijke boodschap: maatwerkers verdienen betere loon- en arbeidsvoorwaarden én een werkbare job!

Werkbaar werk = win-win

Stress, motivatie, leermogelijkheden en werk-privébalans zijn elementen die ervoor zorgen dat jouw werk al dan niet werkbaar is. Daarnaast zijn er ook risicofactoren die invloed hebben op de werkbaarheid. Denk hierbij aan hoge werkdruk, emotionele belasting, belastende werkomstandigheden, onvoldoende steun van je leidinggevende enz. Lisa, medewerkster bij de studiedienst/cel welzijn van de Algemene Centrale, legt uit: “Werknemers met een werkbare job zijn bijvoorbeeld minder vaak afwezig door ziekte en blijven in de meeste gevallen werken in de onderneming tot aan hun pensioengerechtigde leeftijd. Werkgevers plukken hier dus ook de vruchten van. Werkbaar werk is een must is een sector zoals maatwerk.”

Werkbaar werk in maatwerkbedrijven

Issam Benali, federaal secretaris van de Algemene Centrale bevoegd voor de sector, stelt dat men steeds meer verwacht van maatwerkers. Deze werknemers zijn echter zeer verschillend en daar moet rekening mee worden gehouden. “Het is belangrijk om het werk aan te passen op maat van de maatwerkers. Zij hebben, o.a. tijdens de coronacrisis, duidelijk aangetoond dat hun werk nuttig en zinvol is. Net daarom mag er bij maatwerkbedrijven geen winstdoelstelling zijn. Het belangrijkste zijn de mensen en het feit dat ze kunnen blijven werken in het bedrijf!”

Dat is ook wat onze delegees en omkaderingspersoneel ons vertellen in de volgende getuigenissen: 

 

“Wij snoeien planten, bomen en struiken, doen het gras af voor bedrijven en gemeenten enz. We werken soms in de regen en aan een hoog tempo. In de winter valt de werkdruk best mee, maar tijdens de zomermaanden is dat anders. Het is belangrijk dat het werk en het tempo aangepast zijn aan mezelf en mijn collega’s. Zelf werk ik trager, waardoor het tempo een belangrijke rol speelt” – Daan, maatwerker

 

“Werkbaar werk is in deze sector gelijk aan werk op maat. Wij krijgen veel verschillende profielen in de winkel en moeten voor iedereen een gepaste job zoeken. Het is wel belangrijk dat de maatwerkers op hun eigen tempo starten en voldoende begeleiding krijgen. Vaak hebben ze een heel traject doorlopen en denken ze dat ze niet veel kunnen. Dat klopt niet en dat laten we hen ook zien. Na een tijdje zien we progressie en groei. De maatwerkers bloeien open en er komen ook andere kwaliteiten aan het licht.

Daarnaast is het ook belangrijk dat maatwerkers waardering krijgen voor hun werk én dat ze zich gewaardeerd voelen. Zo hebben ze ook het gevoel dat ze erbij horen, dat ze terug een plaats in de maatschappij hebben.” – Annemie, omkadering

“Ik werk al even in de maatwerksector. Sinds enige tijd werk ik 4/5 wegens medische redenen. Dit is beter voor mij en ook beter combineerbaar met mijn gezin. Ik vind het belangrijk dat het werk werkbaar is en blijft voor iedereen. Ik merk wel dat er al veel veranderd is op vlak van werkbaar werk in het bedrijf. Er is bijvoorbeeld wel meer werkdruk, maar ook meer flexibiliteit. Als de mensen het niet meer aankunnen, kunnen ze vroeger deeltijds of 4/5 werken. De re-integratie gaat daardoor ook beter, aangezien je zelf aangeeft of je meer of minder kan werken. Het is wel belangrijk dat werkbaar werk behouden en uitgebreid wordt, over de hele sector. Iedereen moet hier toegang tot hebben, anders raken mensen veel sneller uitgeblust.” – Peggy, maatwerker 

 

“Voor sommige collega’s gaat het soms te snel. Wanneer we bakken moeten kuisen, gaat het om een twintigtal paletten per dag voor acht mensen. Dit is niet voor iedereen haalbaar. We hebben dit aangehaald, waardoor er nu meer volk aan de band staat. Dat is natuurlijk beter, maar het gaat nog steeds te snel voor sommigen onder ons.” – Kevin, maatwerker

 

“Voor mij zijn drie zaken zeer belangrijk: iedereen krijgt werk naar gelang zijn beperking (rekening houden hiermee!), ergonomie en werkdruk. De werkdruk mag bijvoorbeeld niet te hoog zijn, anders gaan mensen in overdrive, worden ze ziek en belanden ze thuis. Jammer genoeg zie ik dit steeds meer bij ons in het bedrijf. Er zijn gelukkig wat zaken aangepast: bij bepaalde posten staan nu meer mensen waardoor de werkdruk wat gezakt is en er zijn tafels die in hoogte verstelbaar zijn.” Michel, maatwerker

Werk op maat van de maatwerkers is met andere woorden een must. Wil je de werkbaarheid (fysieke en emotionele belasting en werkdruk) in jouw bedrijf meten en verbeteren? Gebruik de werkbaarheidsscan voor maatwerkbedrijven (klik hier om in te loggen en hier voor meer info). Dankzij deze korte, gebruiksvriendelijke en anonieme vragenlijst kan je de resultaten direct bekijken en interpreteren. Aan de hand hiervan kan je dan gerichte acties ontwikkelen om de werkbaarheid in jouw bedrijf te verbeteren. 

Log in om de werkbaarheidsscan te gebruiken

Armoedeproblematiek in de maatwerksector

Naast werkbaar werk is de armoedeproblematiek één van de belangrijkste punten die de nodige aandacht vereisen. Uit onze bevraging over armoede in de sector bleek dat er een reëel probleem is. De meeste maatwerkers ontvangen nog steeds maar een minimumloon. Wanneer ze op een uitkering terugvallen, wordt hun situatie nog onzekerder.

“We confronteerden politieke partijen met de situatie van de maatwerkers. Hun ogen gingen serieus open. Ze beloofden werk te maken van o.a. de beloofde anciënniteitspremie die maatwerkers zouden krijgen na acht jaar dienst,” aldus Issam. En dat is terecht, aangezien het minimumloon en de uitkeringen onvoldoende zijn. Maatwerkers kunnen op deze manier niet volwaardig deelnemen aan de samenleving. 

Verder stelt onze delegee Michel dat het werken op een enclave een pijnpunt is. Sommige van zijn collega’s zijn precies interimmers omdat ze op drie à vier plaatsen moeten werken. Dit is niet alleen ingewikkeld als het aankomt op thuissituatie en planning, maar zorgt ook voor stress door de werkonzekerheid. “Werknemers die op een enclave werken, worden sneller op economische werkloosheid geplaatst omdat er plots geen werk meer is. Dit is soms echt schrijnend in onze sector. Je hebt een pak minder inkomen, kan je rekeningen niet meer betalen,…” aldus Michel. Tot slot vult Issam aan dat zo’n enclave niet alleen werk, maar ook meer druk creëert. De betrokken werknemers krijgen minder geld dan werknemers van het opdrachtgevende bedrijf en de begeleiding is niet altijd goed georganiseerd. Soms besparen werkgevers op maatwerkcoaches of vinden ze er geen, maar laten de enclave toch doordraaien zonder begeleiding. Dat is echter niet de bedoeling. De Vlaamse regering wil nog meer enclaves toelaten, ook in kleinere bedrijven. Deze moeten dan beter omkaderd worden. ABVV Maatwerk zal alles van dichtbij blijven bekijken en opletten dat de maatwerkers correct begeleid en behandeld worden!

Als ABVV Maatwerk vragen we meer respect voor de maatwerkers en hun harde werk. Tijdens de onderhandelingen hebben we hard gestreden! We zijn erin geslaagd een groot deel van onze eisen voor de sector te realiseren. Het zijn stappen in de goede richting, maar nog steeds onvoldoende. Veel maatwerkers leven, ondanks hun job, rond de armoedegrens. De politiek verantwoordelijken moeten daarom dringend in beweging komen om iets te veranderen aan hun situatie. Deze werknemers verdienen betere loon- en arbeidsvoorwaarden én een werkbare job. Geen maatwerk voor niets!