REFIT is een programma van de Europese Commissie dat de EU-wetgeving wil vereenvoudigen om zo de kosten te drukken. Een nobel streven, zo lijkt het. Maar in de praktijk komt het erop neer dat wetgeving inzake gezondheid en veiligheid op het werk, of rond participatie van werknemers wordt afgezwakt. Bovendien worden dringende nieuwe richtlijnen rond arbeidsveiligheid -onder meer voor kappers en over kankerverwekkende stoffen- geblokkeerd. De Belgische en Europese vakbonden verscherpen daarom hun acties tegen REFIT en roepen iedereen op om de petitie te ondertekenen.

Veel regels rond veiligheid en gezondheid op het werk in België zijn gebaseerd op Europese regels. Met de vrijmaking van de Europese markt werd duidelijk dat elk land zijn eigen regelgeving had en dus startte de EU met de harmonisering hiervan. Zo kwamen in de jaren 80 een hele reeks Europese veiligheidsrichtlijnen tot stand. De lidstaten waren verplicht die om te zetten, nog strenger zijn mocht, minder streng zijn niet.
Maar die regelgeving kwam ook snel onder druk te staan van eurosceptici, werkgevers en conservatieve Europese regeringen, die deze regels beschouwen als administratieve last en extra kosten voor werkgevers. En dus werden studies uitgevoerd om te berekenen wat zoal bespaard kon worden door allerlei reglementeringen en veiligheidsprocedures af te schaffen.

Geen nieuwe regels meer rond arbeidsveiligheid

In 2013 kwam hierrond een officiële mededeling van commissievoorzitter Barroso onder de naam REFIT. Doel is de administratieve hinder wegnemen die werkgevers belet om nieuwe jobs te creëren.
De voorzitter kondigde meteen aan dat de commissie geen nieuwe regels meer zou invoeren rond arbeidsveiligheid. Een aantal vergevorderde en essentiële voorstellen worden zomaar in de koelkast geplaatst: een regeling rond kankerverwekkende stoffen, een kaderovereenkomst over de veiligheid en gezondheid in de kapperssector, nieuwe regels rond bodemvervuiling of een voorstel om iets te doen aan overbelastingletsels van spieren, pezen, rug of botten door te zwaar of repetitief werk.

Informatieplicht onder vuur

Daarnaast wil men de bestaande Europese veiligheidswetgeving doorlichten om nog meer te kunnen schrappen. Dit gebeurt door stelselmatige screening van wetgeving naar kostprijs, concurrentiepositie en vrij verkeer van goederen en diensten en kapitaal. Van de sociale en milieuaspecten is nergens sprake. Regelgeving wordt vooral bekeken als een last die bedrijven hindert en niet langer een middel om zekerheid en bescherming te creëren voor de burgers.
Het REFIT programma stuurt ook aan op afbouwen of intrekken van allerlei regels rond informatieplicht: zoals de regels over informatie en consultatie van werknemers bij collectieve ontslagen, of bij belangrijke wijzigingen in de arbeidsorganisatie. De REFIT campagne bedreigt dus de gezondheid en de sociale grondrechten van werknemers.

Hoe kunnen we ons verzetten?

Een volgende mededeling van de Europese Commissie rond REFIT was gepland eind 2015 maar is ondertussen verplaatst naar juni dit jaar. Ondertussen neemt het protest toe al haalt dit zelden de media. Dat protest wordt gevoerd met juridische middelen (na klacht van Zweden werd de Europese Commissie al veroordeeld omdat ze nog steeds geen regels rond hormoonontregelaars heeft uitgewerkt) en door de bevolking bewust te maken. ABVV doet dat via de campagne en petitie Rethink Refit. 

Lees hier meer over de concrete gevolgen voor kappers of voor werknemers die met kankerverwekkende stoffen geconfronteerd worden.